WASHINGTON DC, Julai 09 (IPS) – Katika Asia Mashariki, idadi ya watoto wanaozaliwa inashuka sana. Japani imekuwa ikianguka kwa miaka minane mfululizo na hivi karibuni iligonga a rekodi ya chini ya watoto 1.2 kwa kila mwanamke, idadi ya chini zaidi tangu uwekaji rekodi uanze mwaka wa 1899.
Kwa marejeleo, kiwango cha jumla cha uzazi cha 2.1 kinahitajika ili kudumisha idadi ya watu tulivu. Kiwango cha jumla cha uzazi cha Uchina sasa kinakaribia 1.0. Korea Kusini ilishuka mwaka 2023 hadi a rekodi ya chini ya 0.72, chini kabisa ulimwenguni.
Wakati idadi ya watu duniani inaendelea kuongezeka kwa ujumla, Asia Mashariki inakabiliwa na watu wanaopungua kwa kasi na kuzeeka. Ni mgawanyiko wa kidemografia wa ajabu. Je, ni mambo gani yaliyo nyuma yake?
Huku kukiwa na matazamio mabaya ya ajira, mazingira magumu ya kazi, na kupanda kwa gharama za maisha na kulea watoto katika hali ya kuyumba kwa uchumi, vijana katika Asia Mashariki wana shaka kuhusu ndoa na watoto.
Janga la COVID-19 lilisababisha usumbufu mkubwa wa soko la wafanyikazi na iliongeza maradufu kiwango cha ukosefu wa ajira miongoni mwa vijana huko Asia na Pasifiki. China inakabiliwa na ukosefu wa ajira kwa vijana 21.3%wakiwemo wahitimu wengi wa vyuo vikuu.
Mshahara halisi wa Japani uliorekebishwa na mfumuko wa bei zimekuwa zikipungua kwa miaka miwili mfululizo, na haziendani na kupanda kwa gharama za maisha. Bado masaa mengi ya kazi na hali ya vifo vinavyohusiana na kazi kupita kiasi, inayojulikana kama karoshiendelea.
Korea Kusini na Uchina ndizo nchi ya kwanza na ya pili ya gharama kubwa zaidi duniani kulea watoto. Kaya za Kikorea hutumia wastani wa 17.5% ya mapato yao ya kila mwezi kwa mafunzo ya kibinafsi, karibu na jumla ya kiasi kinachotumiwa kwa chakula na nyumba.
Lakini hali ya kiuchumi ni sehemu tu ya hadithi. Nyuma ya kushuka kwa viwango vya uzazi vya Asia Mashariki kuna wasiwasi juu ya ukosefu wa usawa wa kijinsia. Majukumu endelevu ya kijinsia yanawafanya wanawake wa Asia Mashariki kubeba mzigo mara mbili wajibu wa kazi za nyumbani na kulea watoto pamoja na kushikilia kazi katika utamaduni wa kufanya kazi kupita kiasi.
Zaidi ya hayo, mahali pa kazi huwabagua akina mama. “Unyanyasaji wa kina mama” imeenea nchini Japani, huku wanawake wakipunguziwa bonasi, kushinikizwa kujiuzulu, au kufukuzwa kazi wanapopata mimba. Nchini Korea, 46% ya wanawake walioolewa hawana kazi “kazi-kuingiliwa,” yaani maisha yao ya kikazi yanatatizwa na ndoa, mimba, malezi ya watoto au mambo mengine yanayohusiana na familia.
Nchini Uchina wanawake wanakabiliwa na ubaguzi wa kazi kulingana na hali ya ndoa au mzazi. Waajiri mara nyingi huwaona wanawake kama “mabomu ya wakati” ambayo yanaweza kuchukua likizo nyingi za uzazi kwa sera za taifa za pronatalist, na hivyo kusita kuwaajiri au kuwapandisha vyeo.
Wakati huo huo, matamshi ya kuzusha hofu kuhusu kupungua kwa idadi ya watu yanazusha hofu kuhusu kupungua kwa idadi ya watu ni hatari kwa jinsi yanavyowapa wanawake majukumu yaliyozidishwa au “majukumu” ya kuzaa watoto, na hata kulaumu vuguvugu la haki za wanawake.
Juu ya kisiki Rais wa Korea Kusini Yoon Suk Yeol kulaumiwa ufeministi kwa ajili ya hatima ya chini ya uzazi nchini kwa sababu ilizuia “mahusiano yenye afya kati ya wanaume na wanawake.” Rais wa China Xi Jinping alizungumza mbele ya Bunge la Kitaifa la Wanawake kuhusu haja ya “kulima kikamilifu utamaduni mpya wa ndoa na uzazi.”
Matamshi kama haya sio tu kwamba yanapuuza viashiria vya kiuchumi vya uzazi, inawalaumu wanawake na kuwachukulia kama vyombo vya uzazi, kukiuka uhuru wao, kuzidisha usawa wa kijinsia, na kutoa shinikizo la kijamii ambalo linadhoofisha uchaguzi na haki zao za uzazi.
Haki za uzazi sio tu suala la kudhibiti idadi ya watu; ni haki za msingi za binadamu. Ili kujenga mustakabali endelevu na wa haki, serikali zinahitaji kushughulikia sababu za kina za kiuchumi na kijamii za kupungua kwa uzazi huku zikiheshimu haki za wanawake. Kupambana na ukosefu huu wa usawa wa kimuundo ni muhimu kwa idadi ya watu wenye afya bora, bila kujali kama lengo ni kuongeza viwango vya chini vya uzazi.
Tunajua kutoka uzoefu kwamba kujaribu kusukuma watu wazae watoto zaidi kwa kutoa ruzuku, mapumziko ya kodi, au posho za pesa haifanyi kazi. Njia bora ya kuanza kuboresha uchumi mgumu wa kuwa na watoto katika Asia Mashariki itakuwa kukuza zaidi utamaduni wa kufanya kazi kwa familia ikiwa ni pamoja na saa zinazobadilika na kufanya kazi nyumbani, huduma za serikali zinazowasaidia akina mama kukaa au kuingia tena kazini.
Wanaume na wanawake, uzazi, wazazi wa kulea na walezi kwa pamoja, wote wangefaidika kutokana na likizo ya wazazi yenye malipo na sera zingine za mahali pa kazi zinazofaa familia.
Ili kukabiliana na ukosefu wa usawa wa kijinsia kazini, watunga sera wanapaswa kufafanua kwa uwazi na kukataza ubaguzi wa kijinsia unaofanywa na waajiri katika kuajiri, kutathmini na kugawa manufaa. Tunahitaji utekelezaji mahususi zaidi wa sheria za kupinga ubaguzi na njia bora za kuleta malalamiko ili kudumisha haki za wanawake mahali pa kazi.
Pia tunatakiwa kupambana na unyanyapaa na ubaguzi wazazi pekee, ushirikiano usio wa kawaidana wapenzi wa jinsia moja na ili waweze kupata manufaa ya wazazi sawa na miundombinu ya malezi ya watoto kama wazazi wa jadi.
Hatutafikia mustakabali endelevu na wenye usawa bila kuheshimu haki za wanawake na kushughulikia dhuluma za kiuchumi na kijamii. Badala ya kujaribu kubadilisha mwelekeo wa idadi ya watu kwa kuongeza viwango vya uzazi, tuna fursa ya kukabiliana na mienendo hiyo kwa usawa na usawa.
Kwa kutambua matatizo ya kampeni za pronatalist zinazomomonyoa uhuru wa wanawake, serikali za Asia Mashariki na kila mahali zina wajibu wa kupitisha sera zenye msingi wa haki zinazoiheshimu.
Yumeng Li ni mwanafunzi wa shahada ya kwanza katika Chuo Kikuu cha Duke na Mshiriki wa Utafiti wa Idadi ya Watu wa Stanback katika Taasisi ya Idadi ya Watu, shirika lisilo la faida lenye makao yake makuu Washington, DC, ambalo linaauni afya ya uzazi na haki.
Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
