Leonardo Santos Simão, ambaye anaongoza Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya Afrika Magharibi na Sahel (UNOWAS), aliiambia Baraza la Usalama kwamba kwa “kuikataa ECOWAS”, serikali tatu zinazoongozwa na kijeshi “zitakuwa zinaacha manufaa muhimu” ikiwa ni pamoja na ushirikiano wa kikanda, uhuru wa kutembea, ushirikiano wa usalama na uchumi jumuishi wa kikanda, na kujiumiza wenyewe na kubaki wanachama wa ECOWAS.
Serikali tatu za mpito zilikata uhusiano na ECOWAS baada ya maafisa wakuu kuchukua hatua za kijeshi mnamo 2021, 2022, na 2023, mtawalia.
Viongozi wa kijeshi “wameahirisha kurejea kwa utawala wa kikatiba na kuzua hofu ya kutokuwa na uhakika kwa muda mrefu”, huku nafasi ya raia “ikiendelea kupungua” alisema Mwakilishi Maalumu wa Umoja wa Mataifa.
Kukosekana kwa utulivu katika Sahel
Tawala za mpito zimeongeza kukosekana kwa utulivu katika eneo ambalo tayari ni hatarishi na kubwa la Sahel, linaloashiria kuongezeka kwa ukosefu wa usalama, kuzorota kwa migogoro ya kibinadamu, na ukuaji wa polepole wa uchumi unaochochewa na udhaifu wa kisiasa, alisema.
Takriban watu milioni saba wamekimbia makazi yao ndani ya nchi za Afrika Magharibi au wamekimbia kuvuka mipaka, na idadi hii inaendelea kuongezeka.
Wananchi pia wanakabiliana na ukosefu mkubwa wa umeme, kufungwa kwa vituo vya afya, na kufungwa kwa shule zaidi ya 8,000, na kunyima mamia ya maelfu ya watoto kupata elimu na kudhoofisha msingi wa maendeleo ya kikanda.
Bw. Simão alisema katika hotuba yake kwamba inabakia “kuhusu sana” kwamba mpango wa kukabiliana na misaada ya kibinadamu uliozinduliwa na Umoja wa Mataifa unafadhiliwa kwa takriban asilimia 15 pekee.
Mazoea yanayoibuka ya kidemokrasia
Katika hali ya matumaini zaidi huku kukiwa na changamoto kubwa, Bw. Simão alisisitiza hatua za ajabu kuelekea mifumo thabiti ya kidemokrasia iliyofanywa na baadhi ya Mataifa ya Afrika Magharibi.
Alizipongeza Mauritania, Senegal, Ghana, na Liberia kwa uchaguzi wao wa hivi majuzi wa mafanikio wa urais, hasa akiwapongeza wanawake waliosimama kama wagombea urais nchini Senegal huku kukiwa na uwakilishi mdogo wa uongozi wa wanawake katika Afrika Magharibi.
Bw. Simão pia aliangazia kuendelea kwa haki na uwajibikaji katika kiini cha migogoro mingi ya kikanda. Kesi inayoendelea nchini Guinea kuhusu ukandamizaji wa kikatili wa kijeshi miaka 15 iliyopita, kwa mfano, “inafichua mipasuko mikubwa ya kijamii na hamu ya haki na upatanisho.”
Wakati huohuo, katika Liberia, kuanzishwa kwa Mahakama ya Uhalifu wa Vita na Kiuchumi zaidi ya miaka 20 baada ya kumalizika kwa vita vya wenyewe kwa wenyewe huko, kunatenda kama “njia ya uponyaji wa kitaifa na kusuka upya muundo wa jamii.”
Uamuzi wa Cameroon na Nigeria mwezi uliopita wa kutekeleza mpango wa kusuluhisha mizozo ya mpaka ndani ya mfumo wa Tume ya Mchanganyiko ya Cameroon-Nigeria, inayoongozwa na Bw. Simão mwenyewe, badala ya kurejea kwenye Mahakama ya Kimataifa ya Hakipia ilipongezwa.
'Kubaki kwenye kozi'
Hatimaye, dhidi ya hali ya kukosekana kwa utulivu, Mwakilishi Maalum alithibitisha kwamba UNOWAS “itasalia na mkondo.”
“Nitaendelea kutetea kanuni na taratibu za demokrasia, kujenga maafikiano, kuendeleza utawala bora na kusisitiza uzingatiaji wa haki za binadamu na kanuni za kibinadamu.,” alisema.
Zaidi ya hayo, aliahidi UNOWAS kuendelea kujenga uwezo wa kukabiliana na hali ya hewa inayozidi kuwa tete ambayo inaharibu usalama wa chakula na migogoro baina ya jumuiya, pamoja na kutumia nguvu za wanawake katika maisha ya umma na uwezeshaji wa vijana.
“Ninaweza kukuhakikishia kwamba Umoja wa Mataifa unaendelea kutazamwa kama mkombozi muhimu katika nyakati hizi zenye changamotokama vile watu katika eneo wanatutarajia kujumuisha maadili ya ubinadamu, kutoegemea upande wowote na kutopendelea” Bw. Simão alihitimisha.
Mtazame Mwakilishi Maalum akitoa taarifa kwa wanahabari baada ya kikao cha Baraza hapa:
