Ripoti mpya na UN Women inafichua hali mbaya ya maisha na ukosefu wa usalama unaowakabili wanawake na wasichana wapatao 300,000 waliokimbia makazi yao huku kukiwa na hali tete ya kisiasa, kuongezeka kwa ghasia za magenge na tishio la msimu wa sasa wa vimbunga.
Katika hatari ya mara kwa mara
Wanawake na wasichana wanachangia zaidi ya nusu ya watu 580,000 waliokimbia makazi yao nchini Haiti, na Tathmini ya Jinsia ya Haraka ya Umoja wa Mataifa ya Wanawake inaangazia jinsi kambi za muda, ambazo hazina mahitaji ya kimsingi, zinawaweka katika hatari fulani ya unyanyasaji wa kingono na kijinsia.
Utafiti huo ulifanyika mwezi Aprili katika maeneo sita yenye watu wengi zaidi na tofauti katika mji mkuu, Port-au-Prince.
Iligundua kuwa kambi nyingi hazina taa au kufuli katika maeneo muhimu kama vile vyumba vya kulala na vyoo, huku wakaazi wakikabiliwa na vitisho vya kila siku kutoka kwa magenge. Hatari ya mara kwa mara ya risasi zilizopotea na hatari zingine za usalama zinasisitiza zaidi hitaji la dharura la kuboreshwa kwa ulinzi katika tovuti hizi.
Uchokozi dhidi ya wanawake na wasichana, haswa ubakaji, pia unatumika katika kambi nyingi kama a mbinu za makusudi za kudhibiti upatikanaji wao wa usaidizi wa kibinadamushirika hilo lilibainisha.
Rufaa kwa Serikali mpya
“Ripoti yetu inatuambia hivyo kiwango cha ukosefu wa usalama na ukatili, ikiwa ni pamoja na unyanyasaji wa kijinsia, ambayo wanawake wanakabili mikononi mwa magenge nchini Haiti haijawahi kutokea.. Ni lazima ikome sasa,” sema Mkurugenzi Mtendaji wa UN Women Sima Bahous.
“Tunaiomba Serikali iliyoteuliwa hivi karibuni kuchukua hatua za kuzuia na kukabiliana na vurugu wanawake na wasichana wanakabiliwa, na kuongeza ushiriki wa wanawake katika usimamizi wa kambi ili masuala yao ya usalama yasikilizwe na kufanyiwa kazi.”
Aliongeza kuwa “misaada ya kibinadamu lazima isambazwe kwa usalama kulingana na mahitaji tofauti ya wanawake na wasichana.”
Kuamua kufanya kazi ya ngono
Ripoti hiyo pia ilifichua kuwa karibu asilimia 90 ya wanawake waliohojiwa hawana vyanzo vya mapato katika kambi hizo.
Zaidi ya asilimia 10 walisema walikuwa wameamua au kufikiria uwezekano wa kazi ya ngono au ukahaba ili kukidhi mahitaji yao angalau mara moja, na asilimia 20 walijua angalau mtu mmoja ambaye amefanya hivyo.
Matokeo mengine ni pamoja na kwamba baadhi ya asilimia 16 ya waliohojiwa walihisi kutishwa, kunyanyaswa, au kutiwa kiwewe na magenge yenye silaha, na karibu Asilimia 70 walisema wameathirika kiakili na kuongezeka kwa ghasia. Ni asilimia 10 pekee waliripoti kupata huduma za afya katika kambi hizo.
Kusaidia mashirika ya wanawake na ujasiriamali
Katika kukabiliana na mzozo wa Haiti, UN Women inayasaidia mashirika ya wanawake kufikia watu waliokimbia makazi yao ndani ya jumuiya na kambi zinazowapokea, ikiwa ni pamoja na kupitia miradi inayoungwa mkono na Mfuko wa Amani ya Wanawake na Kibinadamu wa Umoja wa Mataifa,, Mfuko wa Umoja wa Mataifa wa Kujenga Amanina Serikali ya Ujerumani.
Shirika hilo pia limetoa mafunzo kwa maafisa wa polisi ili kuboresha uzuiaji wa unyanyasaji wa kingono na kijinsia na kutoa huduma kwa walionusurika. Zaidi ya hayo, inaendelea kusaidia wajasiriamali wanawake, ambao wameathiriwa na vikwazo vya barabara na vurugu zinazoendelea, kupitia mradi unaofadhiliwa na Norway.
Ujumbe wa usalama wa kimataifa
Oktoba iliyopita, UN Baraza la Usalama iliidhinisha kutumwa kwa ujumbe wa Msaada wa Usalama wa Kimataifa (MSS) kusaidia Polisi wa Kitaifa wa Haiti katika kupambana na magenge.
UN Women iliwataka washikadau wote wanaohusika katika ujumbe huo usio wa Umoja wa Mataifa kuhakikisha ulinzi wa haraka wa wanawake na wasichanana kuyapa mashirika ya wanawake ya Haiti nafasi kuu katika usimamizi wa kambi za watu waliohama.
Asilimia mbili pekee ya wanawake waliohojiwa waliripoti kuwa na nafasi ya uongozi katika usimamizi wa kambi, wakala huo ulisema, na kusisitiza udharura wa wote kuhakikisha ushiriki wao mkubwa katika kufanya maamuzi na kutekeleza hatua za ulinzi wa haraka.
