Nimefuatilia ufyatu wa wenzenu wanaoitwa Gen Zs kwa jirani kulikoungua jembe ukabaki mpini. Niweke wazi. Nami ni Gen Z wa juzi. Pili, ninao maGen Z kayani kwangu. Tatu, nimetokea kupenda kurejea nilikotoka lau nivae uGen Z wangu.
Nimeona namna wanene wanavyofyatuliwa hadi wanafyatuana, ukiachia mbali kufyatua ahadi za urongo, kujikanyaga, na kutetemeka. Nani alijua kuwa ulaji wa Festi Leidi na Second Leidi wa kule wangefyatuliwa? Hili si jambo jema. Hivyo, nawaonya Gen Zii, Gen Ziro wetu msiingize na kutuingizia ‘ujinga’ huu. Uliona wapi rahis akalazimishwa kuwatimua wapendwa mawaziri?
Hata akimtimua mmoja ni pigo kubwa kwa kaya inayoweza kutishia na kuathiri usalama. Nani anataka hili litokee kwa mafyatu ambako mawaziri wapendwa wanapaswa kutufyatua watakavyo na si kufyatuliwa kama ilivyo? Kawaulize mawaziri waliotuhumiwa kwa mikashfa kibao na bado wanafyatua ulaji na unene kama kawa?
Kufuta kazi mawaziri ni kuwadhalilisha na kujidhalilisha, kwani hawakosei. Ni miungu gani wanaweza kukosea? Huna haja ya kutikisa kichwa kuniona chizi. Kama wanakosea, kwa nini hawafyatuliwi au kutumbuliwa? Unajua ni kwa nini rahis hafyatui mawaziri na wanene wengine? Kwanza, hawakosei. Pili, anachelea kuwashushia heshima na kuwaumiza. Nani anataka wanene waumizwe na kudhalilishwa kama Gen Z walivyofanya kwa jirani?
Eti haya Magen Z yanataka rahis wa kule ajiuzulu! Hawajui! Bila rahis watakosa baraka? Kwanza, nimesahau kumshukuru mtukufu kwa kutuwezesha kuishi maisha mazuri ya kufyatuliwa bila kuanzisha sheshe wala zegere au kuwafyatua wanaotufyatua wala kufyatuana.
Hii ni kaya ya kufyatuana au hamjui nyie MaGen Ziii, sorry, Gen Zero wetu mliogoma kujifunza. Kaya yetu ni ya imani ya amani. Haitaki vurugu na umbea na fujo kutaka kuwaumiza wanene wetu wapendwa na watukufu.
Eti wanashinikiza wanene wa mjengoni wapunguziwe ulaji kama vile madereva, mamilioni kwa mwezi, wafagiaji, walinzi na mashingingi! Hawa wana akili kweli? Hawajui ukipunguzia wanene wa mjengoni ulaji wataishiwa vituko na kufanya vigwena vyao vikose vituko kama kumsifu mtukufu, sorry, hayo tuyaache?
Hamjui kuwa waishiwa, sorry, wahishimiwa wanapokula, nanyi mnakula kupitia kwao? Sijui kwa nini Magen Z wa kule wamekimbia majukumu yao? Hawajui kuwa kazi halisi ya Gen Z ni kuvaa ma-jeans, milegezo, kunyoa panki, kurap mitusi, kushabikia udaku, ngono na hata ulevi, kupiga ndumu na kufanya mambo ya kitoto? Huu ndiyo uGen Z wa kweli.
Kama haitoshi, eti Gen Z wanalia hawana jobs. Hawajui kuwa jobs wanapaswa wapewe vitegemezi wa wanene wanenepe kama wavyele wao? Hamkumsikia Mapepe wa CcM akinyea, sorry, kunonihino kwenye ulaji baada ya kulewa unene asiostahiki?
Sijui kwa nini wanachelewa kumfyatua akitoe akapigie kelele kizani! Magen Z wala msilalamikelalamike. Hamjasikia kuwa mwenye nacho huongezewa na asiye nacho hunyang’anywa? Halafu tunaambiwa eti nayo hayo maneno ya Mungu.
Huu si wizi na ujanja wa wakoloni kutuibia? Kawaulize vitegemezi vya wanene vilivyo na unene kwa sababu ya majina manene kama vile akina Mgoshi wa Bumbui, Kilwa boy aka son of law, Nappy Nauuie, Dogo wa Musata, Sumbawanga boy dogo of former W. Mkubwa, dogo wa Mondul son of former W. Mkubwa, Baby One daughter of her (ukiwa nambari wani kila kitu kinakuwa wani), son of Kagoda, dogo wa Mkuraranga, Songeaboy.
Ukiwa nambari wani kila kitu kinakuwa wani. Sie hatuna tatizo la jobs. Maza anamwaga njuluku. Kama huna job, utamwagiwa njuluku na kula na kushiba. Nimesemaje? Hayo tuyaache.
Yote haya tunayoshuhudia kwa jirani ni matokeo ya elimu na mifumo ya kikoloni isiyowaandaa vitegemezi kujitengenezea ajira. Badala yake, tunawaaminisha wasome na kuajiriwa na si kujiajiri. Kwa nini hatujifunzi kwa jamaa zetu akina Kanji ambao kitegemezi husomeshwa ili kupiga madili na biashara?
Nauliza kifyatu. Je, kazi ya sirkal ni kuajiri mafyatu au kuwajengea mazingira mazuri ya kujiajiri? Hata hivyo, kama fursa wanagawana wanene, tutegemee nini? Kama hatupambani na ufamilia, ufisadi, wizi na usanii, tutegemee nini?
Mafyatu wamezoea kuwaambia vitegemezi vyao visome fani fulani au kuolewa na fyatu aliyesomea fani fulani ili watengeneza njuluku kirahisi. Unyonyaji na uvivu mtupu. Ujinga na ukumbaff vilivyopindukia. Waambieni ukweli vitegemezi vyenu. Lengo la kusoma siyo kuajiriwa. Jiajirini wenyewe.
Mie kama Gen Z, hata kama ni wa juzi, nimejiajiri na nachukia kuajiriwa. Kwanza, siku hizi kusoma ni kupoteza muda. Kwa nini kusoma wakati unaweza kughushi, kuimba mistari hata kununua shahada au kupewa za heshima?
Nimalizie kwa kuwataka maGen Ziii, sorry, Gen Zero wetu waachane na ujinga wa kulalamika. Wafanye kweli. Bila hivyo, wasinilaumu kuwa sikufyatuka ili nao wafyatuke na kufyatua wale wote wapaswao kuwafyatua, wanaowafyatua.
Anzeni na chawa, kunguni, mbu na kila wadudu wawanyonyao muone. Lazima kiumane na kueleweka. Kaya ni mali yenu. Si ya wanene, familia, marafiki, chawa na waramba viatu.
Du! Kumbe nililala mtaroni!