Takriban Warohingya milioni moja wanajihifadhi nchini Bangladesh na zaidi ya 130,000 zaidi wametafuta mahali pa usalama katika eneo lote bila matarajio ya haraka ya kurudi, alisema António Guterres katika taarifa iliyotolewa na Msemaji wake siku ya Ijumaa – kabla ya kuadhimisha kumbukumbu ya Jumapili.
“Hali mbaya ya usalama na ya kibinadamu na changamoto zinazoendelea za ufikiaji imezidisha udhaifu uliokuwepo hapo awali wa watu wa Myanmarwakiwemo Warohingya, ambao wanaendelea kukabiliwa na ubaguzi na mateso huku mzozo wa kivita ukiongezeka katika Jimbo la Rakhine”, ilisema taarifa hiyo.
Katibu Mkuu alitoa wito kwa pande zote katika mzozo huo – unaopiganiwa kati ya wanajeshi watiifu kwa jeshi tawala la kijeshi na vikundi vingi vyenye silaha vinavyopigania uhuru au uhuru – “. kukomesha ghasia na kuhakikisha ulinzi wa raia kwa mujibu wa viwango vinavyotumika vya kimataifa vya haki za binadamu na sheria za kimataifa za kibinadamu.
Hali inayozorota inaacha 'hakuna njia ya usalama'
Maelfu ya raia katika Jimbo la Rakhine Magharibi mwa Myanmar wamelazimika kutoroka kwa miguu huku waasi wanaotaka kujitenga wa Jeshi la Arakan wakiendelea kuwaingiza katika maeneo ambayo yana eneo dogo la usalama, mkuu wa haki za binadamu Volker Türk pia alionya siku ya Ijumaa.
Ghasia hizi zimesababisha mamia ya raia kuripotiwa kuuawa walipokuwa wakijaribu kukimbia mapigano.
“Wakati vivuko vya mpaka kwenda Bangladesh vikiendelea kufungwa, watu wa jamii ya Rohingya wanajikuta wamenasa kati ya wanajeshi na washirika wake na Jeshi la Arakanbila njia ya kuelekea usalama,” Bw. Türk alionya.
Hali imekuwa mbaya zaidi katika kipindi cha miezi minne iliyopita, huku makumi ya maelfu ya watu, wengi wao wakiwa ni wafuasi wa Waislamu wachache wa Rohingya, wamekimbia mashambulizi makubwa ya waasi wa Jeshi la Arakan, kabila lenye silaha ambalo linalenga kudhibiti miji kutoka kwa jeshi la Myanmar.
Msiba wa kihistoria unaendelea
Mkuu huyo wa haki za binadamu aliangazia kuwa mwezi huu wa Agosti ni alama miaka saba tangu oparesheni za kijeshi nchini Myanmar kusafirisha 700,000 kuvuka mpaka ndani ya Bangladesh.
“Licha ya dunia kusema 'kamwe tena' tunashuhudia tena mauaji, uharibifu na watu kuhama makazi yao huko Rakhine,” Bw. Türk alisema.
Katika moja ya mashambulizi mabaya zaidi ya hivi majuzi kando ya Mto Naf unaopakana na Bangladesh tarehe 5 Agosti, makumi ya watu waliripotiwa kuuawa. zikiwemo ndege zisizo na rubani zenye silahaingawa bado haijafahamika ni upande gani ulihusika.
“Pande katika mzozo wa silaha zinatoa taarifa za kukana kuhusika na mashambulizi dhidi ya Rohingya na wengine, wakijifanya kana kwamba hawana uwezo wa kuwalinda. Hii inanyoosha mipaka ya uaminifu,” Bw. Türk aliendelea, akisisitiza wajibu wa pande zote chini ya sheria ya kimataifa ya kibinadamu kuwalinda Warohingya dhidi ya hatari ya madhara zaidi.
'Jibu lisilo na shaka' linahitajika
Ukiukwaji mkubwa wa haki za binadamu na ukiukwaji umefanywa dhidi ya Warohingya na jeshi na Jeshi la Arakan, ikiwa ni pamoja na utekaji nyara, kulazimishwa kuandikishwa, mashambulizi ya kiholela ya miji na vijiji kwa kutumia ndege zisizo na rubani na mizinga, na mauaji – mengine yakihusisha kukata vichwa.
Pia kumekuwa na ongezeko la idadi ya Warohingya, karibu nusu yao wakiwa watoto, wanaotafuta msaada kwa majeraha yanayohusiana na migogoro, ikiwa ni pamoja na wale wanaokufa kwa kuhara kutokana na ukosefu wa maji safi pamoja na hali duni ya maisha.
“Matendo haya ya kikatili yanahitaji jibu lisilo na shaka – waliohusika lazima wawajibike, na haki lazima ifuatwe bila kuchoka,” akasema Bw. Türk.
“Kujirudia kwa uhalifu na vitisho vya zamani lazima kuzuiwe kama jukumu la maadili na hitaji la kisheria. Ni jukumu la jumuiya ya kimataifa, na ASEAN (Ushirika wa Mataifa ya Kusini Mashariki mwa Asia) katika mstari wa mbele, kuchukua hatua zote zinazohitajika kuwalinda Warohingya na wahanga wengine wa kiraia wa mzozo huu wa kikatili,” mkuu huyo wa haki za binadamu alihitimisha.
