WASHINGTON, Agosti 27 (IPS) – Angalau seŕikali 55 katika muongo mmoja uliopita zimezuia uhuru wa kutembea kwa watu wanaowaona kuwa vitisho, ikiwa ni pamoja na waandishi wa habaŕi, kulingana na ŕipoti ya Freedom House iliyochapishwa Alhamisi iliyopita.
Serikali zinadhibiti uhuru wa kutembea kupitia marufuku ya kusafiri, kubatilisha uraia, udhibiti wa hati na kunyimwa huduma za kibalozi, ripoti hiyo iligundua. Mbinu zote zimeundwa ili kuwashurutisha na kuwaadhibu wakosoaji wa serikali, kulingana na Jessica White, mwandishi mwenza wa ripoti hiyo anayeishi London.
“Hii ni aina ya mbinu ambayo inaonyesha kweli hali ya kulipiza kisasi na kuadhibu kwa baadhi ya nchi,” White alisema. Aina hii ya ukandamizaji “ni jaribio la kukandamiza uwezo wa watu kuzungumza kwa uhuru kutoka popote walipo.”
Belarus, Uchina, India, Nicaragua, Urusi, Rwanda na Saudi Arabia ni miongoni mwa nchi zinazojihusisha na aina hii ya ukandamizaji, ripoti iligundua. Freedom House ilitegemea matokeo yake katika sehemu ya mahojiano na zaidi ya watu 30 walioathiriwa na udhibiti wa uhamaji.
Marufuku ya kusafiri ndiyo mbinu ya kawaida zaidi, kulingana na White, huku Freedom House ikitambua angalau serikali 40 zinazozuia raia kuondoka au kurejea nchini.
Kubatilisha uraia ni mkakati mwingine, licha ya kupigwa marufuku na sheria za kimataifa. Serikali ya Nicaragua mwaka 2023 iliwavua zaidi ya wafungwa 200 wa kisiasa uraia wao muda mfupi baada ya kuwafukuza hadi Marekani.
Miongoni mwao walikuwa Juan Lorenzo Holmannmkuu wa gazeti kongwe zaidi la Nicaragua, La Prensa. “Ni kana kwamba sipo tena. Ni shambulio lingine dhidi ya haki zangu za kibinadamu,” aliiambia VOA baada ya kuachiliwa. “Lakini huwezi kuondoa utu wa mtu huyo. Katika katiba ya Nicaragua, inasema kwamba huwezi kufuta rekodi za kibinafsi za mtu au kuchukua utaifa wake. Ninahisi Nicaragua, na hawawezi kuniondolea hilo.”
Kabla ya kufukuzwa nchini mwake, Lorenzo alikuwa amekaa gerezani kwa siku 545, katika kesi ambayo ilizingatiwa na watu wengi kama kesi ya kisiasa.
Kuzuia ufikiaji wa pasipoti na hati zingine za kusafiri ni mbinu nyingine. Katika mfano mmoja, Hong Kong mwezi Juni ilifuta pasi za kusafiria za wanaharakati sita wanaounga mkono demokrasia waliokuwa wakiishi uhamishoni nchini Uingereza.
Katika baadhi ya matukio, serikali hukataa kuwapa watu pasi za kusafiria ili kuwanasa nchini. Na katika hali ambapo mtu huyo tayari yuko nje ya nchi, balozi zinakataa kusasisha pasipoti ili kumzuia mtu huyo kusafiri popote, ikiwa ni pamoja na kurudi nyumbani.
Ubalozi wa Myanmar mjini Berlin, kwa mfano, umekataa kufanya upya pasipoti ya Ma Thida, mwandishi wa Kiburma aliye uhamishoni nchini Ujerumani. Ma Thida aliiambia VOA mapema mwaka huu kwamba anaamini kukataa kwake ni kulipiza kisasi kwa maandishi yake.
White alisema kesi ya Ma Thida ilikuwa mfano mzuri wa vizuizi vya uhamaji. Kwa sasa, serikali ya Ujerumani imetoa pasipoti iliyohifadhiwa kwa watu ambao hawawezi kupata pasipoti kutoka nchi yao – jambo ambalo White alipongeza lakini akasema bado ni nadra.
“Uwezo wetu wa kuondoka kwa uhuru na kurejea katika nchi yetu ni jambo ambalo katika jamii za kidemokrasia, mara nyingi watu hulichukulia kuwa la kawaida. Ni moja ya haki zetu za kimsingi za binadamu, lakini ni moja ambayo inahujumiwa na kukiukwa katika sehemu nyingi za dunia,” White alisema.
Vizuizi vya uhamaji vinaweza kuwa na matokeo mabaya, pamoja na kuifanya iwe ngumu kufanya kazi, kusafiri na kutembelea familia. Kinachofanya mambo kuwa mabaya zaidi ni athari ya kihemko, kulingana na White.
“Kuna athari kubwa ya kisaikolojia,” White alisema. “Wengi wa waliohojiwa wanataja hasa uchungu wa kutengwa na wanafamilia na kushindwa kurejea nchini mwao.”
Katika ripoti hiyo, Freedom House ilitoa wito kwa serikali za kidemokrasia kuweka vikwazo kwa wahusika wanaojihusisha na udhibiti wa uhamaji.
White alisema kuwa serikali za kidemokrasia zinapaswa kufanya zaidi kusaidia wapinzani, ikiwa ni pamoja na kuwapa hati mbadala za kusafiri ikiwa hawawezi kuzipata kutoka nchi zao.
https://freedomhouse.org/sites/default/files/2024-02/FIW_2024_DigitalBooklet.pdf
Chanzo: Sauti ya Amerika (VOA)
Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
