Dar es Salaam. Tangu Rais Samia Suluhu Hassan alipoingia madarakani, ameonyesha dhamira ya kuimarisha demokrasia na utawala bora nchini kupitia falsafa ya 4R.
Falsafa hiyo inahusisha mageuzi ya kiutawala na kisiasa ili kuhakikisha Tanzania inaendeshwa kwa misingi ya haki, uwazi na uwajibikaji.
Kwa muktadha wa uchaguzi wa serikali za mitaa, 4R za Rais Samia zina uhusiano wa moja kwa moja na suala la kuhakikisha uchaguzi unakuwa huru na wa haki.
4R za Rais Samia zinazojumuisha maridhiano, ustahimilivu, mageuzi na kujenga upya, zina nafasi kubwa katika kuhakikisha uchaguzi wa serikali za mitaa unafanyika kwa njia ya haki, uwazi na kwa kuzingatia sheria.
Falsafa ya kwanza kati ya 4R ni maridhiano. Tangu alipoingia madarakani, Rais Samia amejitahidi kuleta maridhiano ya kitaifa na kisiasa, ambayo ni muhimu kwa uchaguzi wa serikali za mitaa.
Maridhiano haya yanahusisha juhudi za kuunganisha Taifa, hasa baada ya kipindi cha mvutano wa kisiasa.
Katika uchaguzi wa serikali za mitaa, maridhiano yanahitajika ili kuhakikisha vyama vya siasa, wapigakura na wadau wengine wanashiriki kwa amani na usawa.
Hali ya kisiasa iliyotulia ni sharti la msingi kwa uchaguzi huru, kwani inaruhusu kila mshiriki kujieleza bila hofu ya kubaguliwa au kushambuliwa.
Maridhiano pia yanaendana na juhudi za za kuhakikisha vyombo vya habari vina nafasi ya kutosha kuripoti kuhusu uchaguzi bila kuingiliwa.
Uhuru wa vyombo vya habari ni nguzo muhimu ya demokrasia na uchaguzi huru, kwani inahakikisha wapigakura wanapata taarifa za uhakika kuhusu wagombea, sera zao na mchakato mzima wa uchaguzi.
Kwa kuwa na vyombo vya habari vinavyoweza kufanya kazi kwa uhuru, wananchi wanaweza kufanya maamuzi ya busara kwenye uchaguzi wa serikali za mitaa unaotarajiwa kufanyika Novemba.
Ustahimilivu ni eneo lingine linalojenga falsafa hiyo. Eneo hili linahusu uwezo wa taasisi na mifumo ya kisiasa kuhimili changamoto na kushikilia misingi ya demokrasia hata katika mazingira magumu.
Rais Samia ameweka mkazo kwenye kuimarisha ustahimilivu wa taasisi za uchaguzi na vyombo vya usalama, ili kuhakikisha vinasimamia uchaguzi kwa njia huru na ya haki.
Katika uchaguzi wa serikali za mitaa, ustahimilivu wa tume ya uchaguzi na Jeshi la Polisi ni muhimu sana.
Ni lazima Wizara ya Nchi, Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi) iwe na uwezo wa kusimamia uchaguzi kwa njia isiyoegemea upande wowote, kuhakikisha taratibu zote zinafuatwa na kushughulikia malalamiko au changamoto zozote zinazojitokeza bila upendeleo.
Rais Samia ameongoza juhudi za kuboresha uwajibikaji na uadilifu ndani ya Tume Huru ya Taifa ya Uchaguzi (INEC) na Tamisemi, ikiwa ni pamoja na kuimarisha mafunzo kwa maofisa wa uchaguzi ili watekeleze majukumu yao kwa weledi.
Ustahimilivu pia unahusisha uwezo wa vyombo vya usalama kuwalinda wapigakura na wagombea wakati wa uchaguzi.
Katika historia ya Tanzania, kuna nyakati ambazo uchaguzi wa serikali za mitaa umekumbwa na vurugu na vitisho, hasa katika maeneo yenye ushindani mkubwa wa kisiasa. Kupitia 4R, Rais Samia amesisitiza umuhimu wa vyombo vya usalama kutekeleza wajibu wake kwa njia isiyopendelea upande wowote, kuhakikisha kuwa wananchi wanapiga kura kwa uhuru na kwa amani.
Mageuzi ni sehemu ya tatu ya 4R na yana umuhimu wa pekee katika kuhakikisha uchaguzi wa serikali za mitaa unakuwa huru na wa haki.
Mageuzi haya yanahusu kuboresha mfumo wa uchaguzi na sheria zinazohusiana na uchaguzi ili kuondoa vikwazo ambavyo vinaweza kuvuruga mchakato wa kidemokrasia.
Rais Samia ameongoza juhudi za kufanya maboresho kadhaa katika sheria za uchaguzi, ambazo zina lengo la kurahisisha mchakato wa kupiga kura na kuongeza uwazi.
Mathalani, mabadiliko yamefanywa ili kuhakikisha wapigakura wanavifikia vituo vya kupigia kura kwa urahisi zaidi na kwamba, taarifa kuhusu wagombea zinapatikana kwa wananchi kwa uwazi.
Mageuzi haya pia yanahusu kuimarisha mifumo ya kiufundi inayotumika katika uchaguzi, kama vile uandikishaji wa wapigakura kwa njia ya elektroniki.
Mfumo huu unasaidia kuhakikisha kila raia aliye na sifa anapata fursa ya kupiga kura na kupunguza uwezekano wa udanganyifu au dosari zinazoweza kuvuruga matokeo ya uchaguzi.
Aidha, mageuzi katika utoaji elimu ya uraia na haki za kupiga kura yanachangia kuongeza idadi ya wapiga kura, hasa katika maeneo ya vijijini ambako uelewa wa mchakato wa uchaguzi unaweza kuwa mdogo.
Rais Samia amesisitiza umuhimu wa elimu ya uraia kama njia ya kuwawezesha wananchi kuelewa haki zao na umuhimu wa kushiriki katika uchaguzi wa serikali za mitaa.
Sehemu ya nne ya 4R ni kujenga upya ambayo inahusu kuimarisha hadhi ya Tanzania kimataifa kupitia uchaguzi huru na wa haki.
Rais Samia ametambua kuwa dunia inaitazama Tanzania kama moja ya mifano ya demokrasia barani Afrika na kwamba, kuendesha uchaguzi wa serikali za mitaa kwa uadilifu ni hatua muhimu ya kudumisha sifa hiyo.
Sifa njema ya Tanzania katika masuala ya uchaguzi ni muhimu kwa sababu inavutia uwekezaji na ushirikiano wa kimataifa.
Uchaguzi ambao unafanyika kwa uwazi na kwa kufuata sheria unatoa ishara kwa jamii ya kimataifa kuwa Tanzania inaheshimu misingi ya demokrasia na utawala wa sheria.
Hii inachangia kuimarisha uhusiano wa kimataifa na kuvutia misaada ya maendeleo ambayo inaweza kusaidia kuboresha maisha ya wananchi.
Kupitia 4R, Rais Samia ameonyesha dhamira ya kudumisha sifa njema ya Tanzania kwa kuhakikisha uchaguzi wa serikali za mitaa unafanyika kwa njia ya haki na matokeo yake yanakubalika na pande zote.
Hii inajumuisha kuhakikisha kuwa, kuna ushiriki wa kutosha wa waangalizi wa kimataifa na wa ndani, ambao wanaweza kuthibitisha uwazi na haki ya mchakato wa uchaguzi.
Hivyo, 4R zina uhusiano wa moja kwa moja na suala la kuhakikisha uchaguzi wa serikali za mitaa unakuwa huru na wa haki.
Kupitia maridhiano, Rais Samia ameleta umoja na utulivu wa kisiasa, ambao ni muhimu kwa uchaguzi ulio huru.
Ustahimilivu umeimarisha taasisi za uchaguzi na vyombo vya usalama, kuhakikisha kuwa vinaweza kusimamia uchaguzi kwa haki na uadilifu.
Mageuzi yameongeza uwazi na ushiriki wa wananchi na sifa njema imeweka msingi wa Tanzania kuendelea kuheshimiwa kimataifa kama nchi inayothamini demokrasia.
Kupitia utekelezaji wa 4R, Rais Samia anajenga msingi imara wa demokrasia nchini, kuhakikisha uchaguzi wa serikali za mitaa unafanyika kwa njia ya haki na kuwa matokeo yake yanawakilisha matakwa halisi ya wananchi.
Ni kupitia uchaguzi huru na wa haki, Tanzania itaendelea kuwa na viongozi wa mitaa wanaochaguliwa kwa ridhaa ya wananchi na wanaowajibika kwa maendeleo ya jamii zao.
Mkuu wa Mkoa wa Njombe, Anthony Mtaka akizungumza na Mwananchi hivi karibuni alisema ni imani yake kupitia falsafa ya 4R uchaguzi wa serikali za mitaa utakuwa bora zaidi.
Anasema atakachofanya katika Mkoa wa Njombe ni kuhakikisha 4R haziishii kusimamiwa pekee, bali zinaakisi haki kwa wagombea wa vyama vyote.
“Wagombea wa vyama vyote wataiona haki yao kwenye sanduku la kura na mimi mwenyewe ni muumini wa uchaguzi wa haki na muumini wa 4R za Rais Samia,” anasema.
Anasema nia yake ni kuithibitishia dunia kuwa, 4R zinatekelezwa kwa sababu ni moja ya urithi utakaokumbukwa kwa kila kizazi.
Anaeleza wito wake kwa wanasiasa ni kuhakikisha uchaguzi hauondoi utu au hali ya kutoaminiana na kuvunjiana heshima.
“Wagombea wa vyama vyote vya siasa ni vema wakumbuke tunayo maisha baada ya uchaguzi. Uchaguzi utulete pamoja na wananchi watusaidie kupata viongozi bora,” anasema.
