“Kulikuwa na 87,000 waliochanjwa katika siku ya kwanza kati ya 156,000 ambao tunatarajia kufikia eneo la Kati,” Louise Waterridge, Afisa Mwandamizi wa Mawasiliano wa UNWRA, wakala mkubwa zaidi wa Umoja wa Mataifa katika Ukanda wa Gaza. “Inatia matumaini kwamba tayari, tumesikia hamu kutoka kwa wazazi ambao wametoka kwa Khan Younis, ambao wametoka eneo la kusini, na wanauliza wafanyikazi wetu huko na kuuliza timu zetu, 'chanjo itapatikana lini kwa ajili yetu. ? Ni lini tunaweza kuchukua watoto wetu?'”
Bi. Waterridge alisisitiza haja ya dharura ya kusitishwa kwa mapigano ili kampeni ya chanjo ifanikiwe, pamoja na kuachiliwa kwa mateka wote waliochukuliwa wakati wa mashambulizi ya kigaidi yaliyoongozwa na Hamas nchini Israel tarehe 7 Oktoba. “Watoto hawa wanachohitaji zaidi ni kusitishwa kwa mapigano sasa,” UNRWAalisema juu ya X.
Akizungumza katika siku ya pili ya zoezi la utoaji chanjo, Bi. Wateridge aliripoti kuona “mamia ya watoto” katika kituo cha afya huko Deir Al-Balah na zaidi katika shule ya UNWRA katikati mwa jiji. “Shule iliripoti kuwa watoto 3,000 walichanjwa jana pekee, kwa hivyo unajua tunaona idadi nzuri sana na (inahitajika) ili kuendeleza kasi,”
Siku ya Jumapili, timu za chanjo zilifanya kazi katika vituo vya afya vya UNRWA, vituo vya matibabu vinavyohamishika, na mahema, kukiwa na mipango sawa na hiyo Jumatatu. “Tunafanya kila tuwezalo kuhakikisha watoto wote walio chini ya umri wa miaka 10 wanapata chanjo. Kusitishwa kwa muda katika mzozo ni muhimu kwa utoaji wa chanjo hizi,” UNRWA iliongeza kwenye X. “Zaidi ya pause, watoto hawa wanahitaji chanjo ambayo tayari imechelewa kwa muda mrefu.”
Hatari sana kusonga
Kampeni ya awali ya siku tatu katika eneo la Kati la Gaza ya kuwalinda vijana wa Kipalestina 640,000 kutokana na ugonjwa huo wa kuambukiza inakuja baada ya mamlaka ya afya kugundua kisa cha kwanza cha polio huko Gaza katika kipindi cha miaka 25. Ili kutoa ulinzi wa juu zaidi, watoto watahitaji kupokea dozi mbili za chanjo katika muda wa wiki nne. Zaidi ya dozi milioni 1.2 za chanjo zimewasilishwa Gaza, huku dozi 400,000 za ziada zikitarajiwa hivi karibuni.
Mashirika ya Umoja wa Mataifa UNRWA, Shirika la Afya Duniani la Umoja wa MataifaWHOMfuko wa Watoto wa Umoja wa Mataifa (UNICEF) na mamlaka za afya za Palestina zinalenga kufikia angalau asilimia 90 ya chanjo katika kila awamu ya kampeni ili kuzuia mlipuko wa sasa na kuzuia kuenea kwa polio kimataifa.
Huku kukiwa na milipuko ya homa ya ini, kuhara na magonjwa mengine yanayoweza kuzuilika yanayohusishwa na miezi 10 ya mashambulizi makubwa ya Israel na mapigano na wanamgambo wa Hamas, mashirika ya Umoja wa Mataifa yalisisitiza haja ya pande zote zinazopigana kudumisha utulivu uliokubaliwa wa saa nane katika mapigano. “Moja ya changamoto kubwa ni kusambaza chanjo kwa usalama kwa sababu tuna baadhi ya maeneo katika maeneo haya yanayoitwa (ya kibinadamu) ya pause kati ya saa kumi na mbili asubuhi na saa mbili usiku, hakuna haja ya kuwa na mapigano,” Bi. Wateridge wa UNRWA aliiambia UN News. “Bado tunatatizika kupata vifaa na kupata familia na watoto katika maeneo hayo. Ni hatari sana kwao kusafiri, kuhama; kuna mapigano yanayoendelea.”
Bi. Waterridge aliripoti “migomo mingi” Jumatatu asubuhi na usiku kucha Jumapili. “Kwa hiyo mapigano hayajakoma kwa njia yoyote ile. Kuna mapumziko kwa siku nzima, lakini haijahakikishiwa. Hatuna usalama wa uhakika kwa watu, na tunahitaji hiyo kufikia watoto wote ili kupata asilimia 90 ya kiwango cha mafanikio..”
Chanjo bora ni amani: Tedros
Wiki iliyopita, mamlaka za Israeli zilikubali mfululizo wa “sitisha za kibinadamu” za siku tatu katikati, kusini, na kaskazini mwa Gaza, kuruhusu kampeni ya chanjo kuendelea. Shirika la afya la Umoja wa Mataifa WHO lilikaribisha kusitishwa huku lakini likasisitiza kwamba hatimaye, “suluhisho pekee” la kulinda afya ya watoto wa Gaza lilikuwa ni usitishaji mapigano. “Chanjo bora kwa watoto hawa ni amani,”, alisema Mkurugenzi Mkuu wa WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Shughuli ya utoaji chanjo inakabiliwa na changamoto kubwa, ikiwa ni pamoja na mapigano yanayoendelea, barabara zilizoharibiwa, na kufungwa kwa hospitali kulikosababishwa na vita. Kulingana na WHO, ukosefu wa usalama, miundombinu iliyoharibiwa, na mienendo ya watu hufanya iwezekane kuwa siku tatu katika kila eneo zitatosha kwa huduma ya kutosha. “Imekubaliwa kuwa muda wa chanjo utaongezwa kwa siku ikiwa ni lazima,” WHO ilibainisha, ikisisitiza kwamba timu za chanjo lazima zilindwe na kuruhusiwa kufanya kazi zao kwa usalama.
Kampeni hiyo inajiri huku kukiwa na mzozo mkubwa wa kibinadamu huko Gaza, ambapo mzozo kati ya Israel na Hamas, pamoja na Israel kuzingira eneo hilo, umesababisha uhaba mkubwa wa chakula, maji ya kunywa na vifaa vya matibabu. Hali inayozidi kuwa mbaya imezusha hofu ya kuzuka kwa magonjwa zaidi, sio tu kwa polio. “Leo, watoto huko Gaza wanapokea chanjo wanazohitaji sana,” Mkuu wa WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus kwenye X. “Hatimaye, chanjo bora kwa watoto hawa ni amani.”
Takwimu za hivi punde za Umoja wa Mataifa zinaonyesha kuwa takriban asilimia 90 ya wakaazi milioni 2.3 wa Gaza wamelazimika kuyahama makazi yao ndani ya eneo hilo lililozingirwa, huku mamia kwa maelfu wakiwa wamejazana kwenye kambi za mahema zilizojaa watu. Baadhi walifurahia ahueni ya nadra kutokana na mapigano makali ambayo yameharibu sehemu kubwa ya Ukanda wa Gaza.
“Jambo moja nililoona jana ni, unajua, kwenda kwa saa moja bila kusikia bomu,” Bi. Waterridge wa UNRWA alisema. “Kuenda kwa saa moja bila kusikia mgomo…ilionekana kuwa kulikuwa na siku tulivu na tulivu jana kwa sababu imekuwa ngumu sana kwa wiki chache zilizopita na pia maagizo mengi ya kuhama; Maagizo 16 ya uokoaji mnamo Agosti pekee. Maelfu, mamia ya maelfu ya watu na familia na kulazimika kukimbia.
