Hizi ni pamoja na majeraha makubwa ya viungo, kukatwa viungo, kiwewe cha uti wa mgongo, majeraha ya kiwewe ya ubongo na majeraha makubwa ya moto.
Wanajeshi wa Israel waliingia Gaza kujibu mashambulizi hayo 7 Oktoba 2023 mashambulizi ya kigaidi na Hamas na makundi mengine yenye silaha ya Palestina kusini mwa Israel.
Dkt. Richard Peeperkorn, WHO Mwakilishi katika ardhi ya Palestina inayokaliwa kwa mabavu, alisisitiza kwamba kuongezeka kwa mahitaji ya ukarabati kunatokea sambamba na kuporomoka kwa miundombinu ya afya ya Gaza.
“Wagonjwa hawawezi kupata huduma wanayohitaji. Huduma za ukarabati wa papo hapo zimetatizwa sana na huduma maalum kwa majeraha magumu haipatikanina kuweka maisha ya wagonjwa katika hatari. Msaada wa haraka na wa muda mrefu unahitajika haraka kushughulikia mahitaji makubwa ya ukarabati.
Huduma hazipo
Huduma kama vile utunzaji wa majeraha, tiba ya mwili na usaidizi wa kisaikolojia hazipatikani au hazipatikani kabisa, na hivyo kuacha maelfu katika hatari ya matatizo zaidi, ulemavu au hata kifo.
Kulingana kwa shirika la afya la Umoja wa Mataifa, ni hospitali 17 tu kati ya 36 za Gaza ambazo zimesalia kufanya kazi kwa kiasihuduma za afya ya msingi na huduma za ngazi ya jamii husitishwa mara kwa mara, kutokana na ukosefu wa usalama, mashambulizi na maagizo ya mara kwa mara ya kuwahamisha.
Kituo pekee cha ujenzi na ukarabati wa viungo vya Gaza, kilicho katika Jengo la Nasser Medical Complex na kuungwa mkono na WHO, hakijafanya kazi tangu Desemba 2023 kutokana na ukosefu wa vifaa na wafanyakazi, na kiliharibiwa zaidi katika uvamizi wa Februari 2024.
Zaidi ya hayo, upotevu wa wataalamu wa fiziotherapis waliofunzwa kutokana na mapigano kati ya Israel na Hamas umetatiza zaidi juhudi za ukarabati.
Maelfu zaidi katika hatari
Takwimu hizo, zimeelezewa kwa kina katika uchambuzi wa WHO Kukadiria Mahitaji ya Urekebishaji wa Kiwewe huko Gaza kwa kutumia Data ya Jeraha kutoka kwa Timu za Matibabu ya Dharuraonyesha data kuanzia tarehe 23 Julai.
Zaidi ya waliojeruhiwa hivi karibuni, makumi ya maelfu ya Wapalestina ambao tayari wanaishi na hali sugu au ulemavu sasa wako katika hatari kubwa kutokana na kuporomoka kwa huduma muhimu, WHO ilisema.
Wakati mapigano yakiendelea, WHO ilisisitiza haja ya upatikanaji salama wa huduma zote muhimu za afya, ikiwa ni pamoja na ukarabati, ili kuzuia mateso zaidi.
Imerejesha wito wake wa kusitisha mapigano mara moja ili kuwezesha misaada, kujenga upya mfumo wa afya na kuokoa maisha.
Uharibifu wa kiuchumi
Mzozo unaoendelea pia umeacha uchumi wa Gaza ambao tayari umeyumba katika magofu.
Kulingana na a ripoti iliyochapishwa Alhamisi na UN Trade and Development, UNCTADya Ukanda Pato la Taifa (GDP) limeshuka kwa asilimia 81kusukuma eneo hilo katika mgogoro wa kiuchumi ambao haujawahi kutokea.
Upotevu mkubwa wa ajira na kuongezeka kwa ukosefu wa ajira kumezidisha umaskini, na kuziacha familia nyingi zinahitaji msaada wa kibinadamu, UNCTAD alisemaakiongeza kuwa uchumi wa Ukingo wa Magharibi pia umetatizwa pakubwa na ghasia, ubomoaji, unyakuzi na upanuzi wa makazi.
“Serikali ya Palestina utulivu wa kifedha uko chini ya shinikizo kubwana kuhatarisha uwezo wake wa kufanya kazi kwa ufanisi na kutoa huduma muhimu,” ilibainisha.
Ripoti hiyo ilitoa wito wa uingiliaji kati wa haraka wa jumuiya ya kimataifa ili kuleta utulivu wa uchumi, kujenga upya miundombinu na kuunga mkono juhudi za muda mrefu za amani katika eneo hilo.
“Hii ni pamoja na kuzingatia mpango wa kufufua eneo la Palestina linalokaliwa kwa mabavu, kuongezeka kwa misaada na usaidizi wa kimataifa, kutolewa kwa mapato yaliyozuiliwa na kuondoa vikwazo vya Gaza..”
Wataalamu wanakemea unyanyasaji wa wanahabari
Katika a taarifa ya habari siku ya Alhamisi, wataalam huru wa haki za binadamu wa Umoja wa Mataifa wamelaani ghasia zinazoongezeka, unyanyasaji na kizuizi cha waandishi wa habari katika Ukingo wa Magharibi tangu kuanza kwa mashambulizi ya kijeshi ya Israel huko tarehe 27 Agosti.
“Tunashutumu vikali mashambulizi na unyanyasaji wa waandishi wa habari katika Ukingo wa Magharibi unaokaliwa kinyume cha sheria, ambayo si chochote ila majaribio machafu ya jeshi la Israel kuzuia ripoti huru kuhusu uhalifu wa kivita unaoweza kutokea,” ya Baraza la Haki za Binadamu-wataalamu walioteuliwa alisema.
Angalau matukio matatu mwezi Septemba yalihusisha vikosi vya usalama vya Israel kurusha risasi za moto kwa waandishi wa habari na magari yao huko Jenin na Tulkarm walipokuwa wakiripoti kuhusu operesheni za kijeshi na majeruhi ya raia.
Wengine wanne walijeruhiwa, ingawa kadhaa walikuwa wamevaa jaketi za waandishi wa habari zilizowekwa alama wazi.
Vikosi vya Israel pia viliwazuia waandishi wa habari – ikiwa ni pamoja na timu ya Al Jazeera – kufanya kazi yao, na kuwalazimisha kufuta nyenzo na kuwatia vitisho. Angalau mwandishi mmoja wa habari alikamatwa na kuhojiwa kiholela, huku wengine wengi wakiripotiwa kufukuzwa na tingatinga zinazoendeshwa na vikosi vya usalama vya Israel.
Aibu kwa waandishi wa habari
“Inasikitisha sana kuona wanajeshi wa Israel katika Ukingo wa Magharibi wakiiga dharau sawa kwa usalama wa waandishi wa habari kama huko Gaza katika ukiukaji wa wazi wa sheria za kimataifa. Vyombo vya habari vya kigeni vinaendelea kunyimwa ufikiaji wa Gaza na sasa usalama wao katika Ukingo wa Magharibi pia unatishiwa pakubwa, na kuzuia kazi yao ya uandishi wa habari.,” walisema wataalamu hao.
Tangu Oktoba 2023, waandishi wa habari wasiopungua 29 wamezuiliwa na vikosi vya Israeli katika Ukingo wa Magharibi, na watatu na Mamlaka ya Palestina. Baadhi wanasalia chini ya kizuizi cha kiutawala, huku kukiwa na kesi zilizoandikwa za unyanyasaji, ikiwa ni pamoja na unyanyasaji wa kingono na kijinsia.
Wataalamu hao wameongeza kuwa, Israel kama nchi inayokalia kwa mabavu, inapaswa kuheshimu kazi na usalama wa waandishi wa habari katika ardhi ya Palestina inayokaliwa kwa mabavu kama inavyotakiwa na sheria za kimataifa. Aidha walibainisha kuwa wanawasiliana na Serikali ya Israel kuhusu suala hilo.
Wakiwa wameteuliwa na kuamriwa na Baraza la Haki za Kibinadamu lenye makao yake Geneva, wataalam hao wamepewa mamlaka ya kufuatilia na kutoa taarifa kuhusu hali mahususi za mada au nchi. Bila ya Umoja wa Mataifa, wao si wafanyakazi wa Umoja wa Mataifa na hawapati mshahara kwa kazi zao.