Akizungumza kutoka Beirut baada ya “siku mbaya zaidi katika miaka 18” ya Lebanon, Mfuko wa Watoto wa Umoja wa Mataifa (UNICEF) naibu mwakilishi nchini, Ettie Higgins, alisema kwamba iwapo ghasia hizo hazitakoma, matokeo yanaweza kuwa “yasiofaa”.
Mashambulizi makubwa ya Israel yaliyofanywa siku ya Jumatatu kulipiza kisasi mashambulizi ya kundi linalojihami la Hezbollah yaliwauwa watu wasiopungua 492, wakiwemo watoto 35 na wanawake 58, kulingana na Wizara ya Afya ya Lebanon. Wengine 1,645 pia walijeruhiwa kote nchini.
Sheria za ukumbusho wa vita
Ofisi ya Haki za Binadamu ya Umoja wa Mataifa (OHCHR) msemaji Ravina Shamdasani alionyesha kengele katika “kuongezeka kwa kasi” kwa uhasama kati ya Israel na Hezbollah na kutoa wito kwa pande zote “kusimamisha mara moja ghasia na kuhakikisha ulinzi wa raia”.
Tangu kuanza kwa vita huko Gaza Oktoba iliyopita, moto wa kuvuka mpaka kati ya Israel na Hezbollah umezidi, na kuwafanya makumi ya maelfu ya watu kuyahama makazi yao nchini Israel na kusini mwa Lebanon. Hali ilizidi kuwa mbaya zaidi wiki iliyopita wakati makumi ya watu nchini Lebanon waliuawa na maelfu kujeruhiwa wakati paja na mazungumzo yaliyotumiwa na wanachama wa Hezbollah kulipuka. Mwishoni mwa wiki, Hezbollah iliripotiwa kurusha roketi 150 kaskazini mwa Israeli.
“Kuongezeka zaidi kwa mzozo huu kutakuwa janga kabisa kwa watoto wote nchini Lebanon, na haswa familia kutoka miji na vijiji vya kusini na Bekaa, mashariki mwa Lebanon” ambao wamelazimika kuondoka makwao, Bi Higgins wa UNICEF alisisitiza. Alisisitiza kwamba waliokimbia makazi wapya walikuwa pamoja na watu 112,000 ambao tayari wameondolewa tangu Oktoba mwaka jana.
Kukimbia kwa hofu
Afisa huyo wa UNICEF aliripoti kuwa shule zilifungwa kote nchini siku ya Jumanne, “na kuwaacha watoto nyumbani kwa hofu”. Wale wanaosafiri “wanafika tu na nguo ambazo waliacha” kama wengi “walilala ndani ya magari na kando ya barabara, huko Beirut na Saida,” alisema, wakati “walezi wao wenyewe wanaogopa kutokuwa na uhakika wa hali hiyo”.
UNICEF ilisema kuwa makazi 87 yameanzishwa ili kuwahifadhi waliokimbia makazi yao, ambao idadi yao inaongezeka kwa saa, Kusini, Beirut, Mlima Lebanon, Baalbek, Hermel, Bekaa na majimbo ya Kaskazini.
Kutoka shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi (UNHCR), msemaji Matthew Saltmarsh alibainisha kuwa Lebanon kwa miaka mingi imekuwa “mwenyeji mkarimu” kwa wakimbizi, ikiwa ni pamoja na wastani wa Wasyria milioni 1.5 wanaoishi nchini humo.
Alionya kwamba kwa sababu ya kuongezeka kwa sasa, wengi wanakabiliwa na kuhamishwa tena – shida mpya “baadaye COVID 19kuzorota kwa uchumi na athari za mlipuko wa Beirut” katika bandari ya mji mkuu zaidi ya miaka minne iliyopita.
Historia inajirudia
Bi. Shamdasani wa OHCHR alichukizwa na “mwagikaji” wa ghasia, akiuliza, “Je, hatujajifunza lolote kutokana na kile ambacho kimekuwa kikitokea Gaza katika mwaka uliopita?”
Akirejelea athari za mashambulizi ya pager ya wiki iliyopita, alisema kuwa “ilikuwa jambo lisilo la kawaida” kuwa na “watu kupoteza macho na wakati una hospitali ambazo haziwezi kukabiliana na kiasi cha kukata viungo ambavyo wanahitaji kutekeleza”.
“Tumesikia haya yote hapo awali, sivyo? Mwaka jana na mwaka mzima uliopita. Hili si jambo la kawaida na linahitaji kukomeshwa,” alisisitiza.
“Kamishna Mkuu anatoa wito wa kupunguzwa mara moja. Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa linakutana. Viongozi wa dunia wanakusanyika New York. Wanahitaji kuweka kipaumbele katika kumaliza mzozo huu.”
Bi. Shamdasani pia alidokeza kwamba Hezbollah “imekuwa ikirusha mamia ya makombora ndani ya Israeli”, na kuongeza wasiwasi kuhusu “asili ya kutobagua” ya mashambulizi yao.
“Wito wetu wa kuheshimiwa kwa sheria ya kimataifa ya kibinadamu unaenda kwa pande zote kwenye mzozo, na hii, bila shaka, inajumuisha Hezbollah,” alisema.
Huduma ya afya imezidiwa
Akizungumzia hali ya afya nchini, Dk Abdinasir Abubakar, Shirika la Afya Duniani la Umoja wa Mataifa (WHO) mwakilishi nchini Lebanon, alisema kufuatia mashambulizi ya wiki iliyopita, zaidi ya upasuaji 2,000 umefanywa kwa waliojeruhiwa na karibu watu 1,000 bado wamelazwa hospitalini.
Akizungumza kutoka Beirut, Dk. Abubakar alisema kwamba WHO imekuwa ikifanya kazi na mamlaka ya afya ya Lebanon tangu Oktoba mwaka jana kujiandaa kwa ajili ya tukio linaloweza kutokea la majeruhi wengi, lakini kwamba athari za mashambulizi ya kifaa kisichotumia waya ni “hazina mfano” na zinaweza “kulemea mfumo wowote wa afya. ”. Vidonda vingi vinavyohusiana vimekuwa vya uso na mikono, alielezea, na watu wengi walikuwa na majeraha ya macho na mikono, yakihitaji “seti mbili tofauti za operesheni”.
“Wengi wa watu ambao bado wamelazwa katika hospitali … bado wanasubiri kufanyiwa upasuaji, lakini pia wanasubiri kukatwa viungo,” alisema. “Hatujawahi kuona majeraha mengi yanayohusiana na mikono na uso na mishipa,” inayohitaji uingiliaji kati wa madaktari waliobobea.
Hofu, hofu na machafuko
Ikigeukia mashambulizi mabaya ya anga ya Jumatatu, OHCHR ilishughulikia ripoti kwamba makumi ya maelfu ya watu nchini Lebanon walipokea jumbe za simu za mkononi kutoka kwa jeshi la Israel zikiwaagiza kukaa mbali na maeneo ambayo Hezbollah huhifadhi silaha. Bi. Shamdasani alisema kuwa jumbe hizo zilionekana kudhani kuwa raia wangefahamu maeneo ya kuhifadhi silaha na zimechangia kueneza “hofu, hofu na machafuko”.
“Ikiwa utawaonya watu kuhusu shambulio linalokaribia, hiyo haikuondoi jukumu la kuwalinda raia,” alisema. “Wajibu wa kulinda raia ni muhimu. Kwa hivyo, iwe umetuma onyo kuwaambia raia kukimbia, (haifai) basi kugonga maeneo hayo, ukijua wazi kuwa athari kwa raia itakuwa kubwa.”
“Tulichoona hapa kinazua maswali kuhusu heshima ya sheria ya kimataifa ya kibinadamu,” ambayo ina maana ya “kuwalinda raia na hivyo ubinadamu wetu wa kawaida,” Bi. Shamdasani alisisitiza.
