UMOJA WA MATAIFA, Sep 26 (IPS) – Wakati amani duniani ikifikia kiwango cha chini kabisa tangu Vita vya Pili vya Dunia, Siku ya Kimataifa ya Amani mnamo Septemba 21 ilitoa wakati muhimu wa kutafakari na kuimarisha juhudi zetu za kujenga amani.
Kaulimbiu ya mwaka huu, ‘Kukuza Utamaduni wa Amani’, ni ukumbusho mkubwa kwamba ili amani iwezekane, ni lazima kila mmoja ashiriki sehemu yake.
Mtazamo huu ndio kiini cha kazi ya UNDP ya kuzuia migogoro na kujenga amani, ambayo tunaiita 'mbinu inayotegemea eneo'. Chini ya mtindo huu, tunahakikisha kwamba wale wote wanaofanya kazi kuelekea amani ndani ya jumuiya wanafanya kazi pamoja, na kuelekea lengo moja.
Kazi imeundwa kulingana na mahitaji na masharti maalum ya kila jumuiya, na inaongozwa na ndani. Amani ina nafasi yake kubwa zaidi wakati jamii zinapokutana kushughulikia sababu za msingi za mivutano au migogoro.
Migogoro inazidi kuongezeka
Migogoro ya leo inachochewa na mambo changamano ikiwa ni pamoja na kubadilika kwa nguvu za kimataifa, utawala dhaifu, kuongezeka kwa ukosefu wa usawa, na matishio mengi yanayohusiana kama vile mabadiliko ya hali ya hewa, uhalifu na ugaidi.
Adhabu ya migogoro ya silaha ni ya kushangaza. Kufikia mwisho wa 2023, vifo vinavyohusiana na migogoro vilikuwa vimeongezeka sana. Zaidi ya watu milioni 117 wamekuwa kuhamishwa kwa nguvu. Vurugu ina gharama uchumi wa dunia unashangaza $19.1 trilioni. Watu bilioni mbili, robo ya idadi ya watu duniani, wanaishi maeneo ya migogoro.
Ikiwa hatutawekeza vya kutosha katika amani, hatuwezi kutumaini kubadilisha mwelekeo huu. Hata hivyo, rasilimali za kimataifa zinazidi kulenga misaada ya haraka ya kibinadamu badala ya sababu kuu za migogoro.
OECD inakadiria misaada ya kibinadamu katika mazingira tete imefikia kiwango cha juu cha kihistoria cha asilimia 27.7 ya Kamati ya Msaada wa Maendeleo usaidizi rasmi wa maendeleo, wakati ufadhili wa ujenzi wa amani umeshuka hadi kiwango cha chini cha miaka 15 cha asilimia 10.8.
Kujibu, maono ya Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres ya kujenga dunia yenye amani zaidi, Ajenda Mpya ya Amaniinataka ushirikiano zaidi wa kimataifa na mabadiliko madhubuti kuelekea kuweka kipaumbele katika kuzuia migogoro.
Ili kushughulikia ipasavyo sababu kuu za vurugu Inasisitiza umuhimu wa umiliki wa kitaifa, mikakati inayozingatia watu, na ufadhili wa amani. Njia moja ya kufikia ahadi ya Ajenda Mpya ya Amani ni kutumia mbinu ya eneo.
Je, ni mbinu gani ya eneo?
Inatoa ahueni na maendeleo yaliyolengwa kulingana na muktadha na uchanganuzi wa migogoro. Inafanya kazi na mamlaka za mitaa, vikundi vya jumuiya, na biashara za ndani ili kuchanganua na kupanga masuluhisho yaliyolengwa ndani. Katika maeneo kama vile Syria inahakikisha kwamba majibu yamekitwa ndani, na kuweka jumuiya katikati ya mchakato.
Jumuiya za wenyeji, ikiwa ni pamoja na vikundi vilivyo katika mazingira magumu na vilivyotengwa, vinafafanua vipaumbele vya mbinu za eneo. Ushiriki huu wa kujumuisha hujenga hali ya pamoja ya kusudi, ambayo ni msingi wa kujenga amani.
Katika Msumbiji hii imesaidia kushughulikia migogoro ya ndani na kukuza ustahimilivu, ikiwa ni pamoja na kuhakikisha ushiriki wa ndani wenye maana katika kuabiri vizuizi vilivyoimarishwa vya kijamii na kisiasa.
Kusini IraqUNDP inatumia mbinu ya eneo kuoanisha uratibu wa kukabiliana na janga, utoaji wa huduma za kimsingi, fursa za maisha na ulinzi kwa makundi yaliyo katika hatari. Inashughulikia vipengele vingi vya kupona na kustahimili wakati huo huo, kusaidia kujenga msingi wa amani ya kudumu.
Mbinu za eneo pia hutoa mfumo wa uratibu kwa mashirika ya kimataifa kutathmini mahitaji ya ndani, na kubuni majibu ya gharama nafuu.
UNDP inafanya kazi Afghanistan huratibu juhudi, kutoka kimataifa hadi za ndani, kuongeza ufanisi na thamani ya fedha huku pia ikisaidia umiliki wa ndani. Hii inahakikisha kwamba wanajamii, haswa vikundi visivyo na uwezo, wana jukumu la maana katika kuunda maisha yao ya baadaye.
Kwa kutumia uzoefu wa zaidi ya miaka 30, UNDP imepata mbinu za kieneo kuwa na ufanisi mkubwa katika kushughulikia baadhi ya vikwazo muhimu vya amani, kama vile umaskini, ukosefu wa usawa na utawala dhaifu.
Walakini, njia hizi sio panacea.
Kuna changamoto katika kuhakikisha ushiriki wa maana. Miongoni mwao ni kuratibu washikadau mbalimbali, kuendeleza athari za muda mrefu, kusimamia matarajio tofauti, na kuondokana na vikwazo vya uwezo. Ili kuwa na ufanisi mipango ya kujenga amani lazima kuunganishwa katika mifumo mipana, kama vile mikakati ya kuzuia kitaifa, juhudi za kupunguza hatari za kimkakati, na ushirikiano wa kimataifa.
Licha ya changamoto zao, mbinu za maeneo zina uwezo mkubwa wa kuzuia migogoro, kukuza amani na kujenga ustahimilivu wa jamii. Tayari tunaona faida katika Msumbiji, Syria, Iraq, Afghanistan na kwingineko.
Kwa kuzingatia masuluhisho yanayowahusu watu, kukuza umiliki wa kitaifa na kushughulikia visababishi vikuu vya migogoro, mikabala ya eneo ina jukumu muhimu katika kukuza utamaduni wa amani kuanzia chini kwenda juu.
Naysan Adlparvar ni Mshauri Mkuu wa Kazi na Utafiti wa Serikali, UNDP; Giacomo Negrotto ni Mtaalamu wa Utawala wa Mitaa, UNDP; Adela Pozder-Cengic ni Mtaalamu Mkuu wa Shughuli za Serikali, UNDP
Chanzo UNDP
Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
