Upotevu wa kusikia tayari hugharimu bara hilo dola milioni 27 kila mwakainayoleta athari kubwa kwa maisha na uchumi, kulingana na ripotiambayo ilizinduliwa katika Mkutano wa Kilele wa Afrika kuhusu Ulemavu wa Usikivu mjini Nairobi, Kenya.
Upotevu mkubwa wa kusikia huathiri vibaya watu maskini na walio katika mazingira magumu. WHO alionya kuwa bila hatua za haraka itaendelea kuongezeka, na kuongeza tofauti zilizopo katika upatikanaji wa huduma za afya.
Watoto katika hasara
Shirika la Umoja wa Mataifa alisema kupoteza kusikia kuna madhara makubwa kwa watoto, ikiwa ni pamoja na ucheleweshaji wa maendeleo ya lugha, na hivyo kuongeza hatari ya matokeo mabaya ya elimu na matarajio finyu ya kazi katika siku zijazo.
Wakati huo huo, watu wazima walio na upotezaji wa kusikia bila kutibiwa mara nyingi wanakabiliwa na kutengwa, upweke na hatari ya kuongezeka ya unyogovu na shida ya akili.
Ripoti hiyo inaelezea sababu nyingi zinazosababisha kuongezeka kwa upotezaji wa kusikia katika Kanda ya Afrika ya WHO ambayo inashughulikia nchi 47. Jambo kuu miongoni mwao ni upungufu mkubwa wa wataalamu wa huduma ya masikio na usikivu (EHC) pamoja na mgawanyo usio sawa wa nguvu kazi iliyopo, ambayo iko katika maeneo ya mijini.
Upungufu wa wataalamu
Kwa mfano, zaidi ya asilimia 56 ya nchi za Afrika zina mtaalamu mmoja tu wa sikio, pua na koo (ENT) kwa kila watu milioni, ambapo Ulaya ni takriban 50 kwa milioni.
Wakati huo huo, zaidi ya robo tatu ya nchi zina chini ya mtaalamu mmoja wa sauti na mtaalamu mmoja wa hotuba na lugha kwa kila watu milioni.
Na ingawa Waafrika milioni 33 wanaweza kufaidika na misaada ya kusikia, ni karibu asilimia 10 tu ndio wanaoweza kupata kwa sababu ya ukosefu wa ufadhili wa EHC, na matokeo yake gharama kubwa.
Uchunguzi wa watoto wachanga haupo
Ripoti hiyo ilibainisha kuwa miongoni mwa watoto wanaoishi katika nchi za kipato cha chini na cha kati, hadi asilimia 75 ya upotevu wa kusikia hutokana na sababu zinazoweza kuzuilika kama vile maambukizi na magonjwa ya masikio ya kawaida pamoja na matatizo ya kuzaliwa. Hata hivyo, nchi nyingi hazifanyi uchunguzi wa kusikia kwa watoto wachanga.
Hata katika nchi zilizo na programu za EHC, uingiliaji kati unaohusiana haujaunganishwa katika programu za afya za shule na mahali pa kazi, au programu za kuzeeka kwa afya.
Changamoto hii inachangiwa zaidi na ukosefu wa sera na mipango ya kitaifa ya kuimarisha utoaji wa EHC, na utekelezaji mdogo hata pale ulipo. Zaidi ya hayo, asilimia 35 ya nchi hazina bajeti iliyotengwa kwa shughuli za EHC, ikimaanisha kuwa wagonjwa lazima wawe na gharama nzima ya matibabu na matunzo.
Utetezi, ushirikiano na ufadhili
Ripoti hiyo ina mapendekezo kadhaa. Kwa mfano, nchi zinapaswa kutumia matokeo ili kuchochea hatua katika kiwango cha juu, ikiwa ni pamoja na kutetea sera zinazolenga EHC na shughuli zinazohusiana.
EHC inapaswa pia kuunganishwa kwa haraka katika programu zilizopo ili kuboresha matumizi ya rasilimali adimu, huku serikali zinapaswa kuchunguza ubia kati ya sekta ya umma na sekta binafsi kuelekea kuimarisha huduma.
Ripoti hiyo pia ilionyesha hitaji la ufadhili wa kujitolea kwa EHC, kuandaa vifaa na kutoa bidhaa na teknolojia, kati ya hatua zingine.
