Alikuwa akizungumza katika mkutano wa Bunge ulioitishwa kufuatia matumizi ya kura ya turufu na Urusi katika mkutano huo Baraza la Usalama mapema mwezi huu.
Kura hasi ya mjumbe huyo wa kudumu wa Baraza ilizuia kupitishwa kwa rasimu ya azimio ambalo lingeimarisha hatua za kulinda raia na kuongeza ufikiaji wa kibinadamu kote Sudan.
Nchi imekuwa katika anguko huru tangu vita vya kikatili vya kuwania madaraka yalizuka mwezi Aprili mwaka jana kati ya wanamgambo hasimu – Vikosi vya Wanajeshi wa Sudan (SAF) na Vikosi vya Msaada wa Haraka (RSF).
Kote nchini, zaidi ya watu milioni 11.8 wamekimbia makazi yao, kulingana na data iliyohifadhiwa na shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi. UNHCR. Zaidi ya milioni 3.1 kati yao wametafuta makazi katika nchi jirani, na kuzua mzozo wa kikanda.
Amani, jukumu la pamoja
Rais wa Bunge Yang alisisitiza wajibu wa pamoja wa Baraza la Usalama na Baraza Kuu kufanya kazi kwa ushirikiano ili kulinda amani na kuimarisha usalama wa pamoja.
Alionyesha “wasiwasi mkubwa” juu ya kuongezeka kwa matumizi ya kura ya turufu katika Baraza tangu 2022, akirejelea azimio la Mkutano Mkuu 77/262.
Azimio hilo, miongoni mwa mengine, lilimpa mamlaka Rais wa Baraza Kuu kuitisha mkutano wa wajumbe 193 ili kujadili hali ambayo kura hiyo ya turufu ilipigwa.
“Mtindo huu wa kutisha unaangazia, tena, hitaji la dharura la Baraza Kuu kuchukua hatua juu ya maswala muhimu ya amani na usalama wakati Baraza la Usalama linapojikuta limepooza na kushindwa kutimiza jukumu lake kuu.”
Mgogoro wa Sudan unaongezeka
Bwana Yang aliangazia hali inayozidi kuwa mbaya nchini Sudan, ambapo miezi 19 ya migogoro imeacha karibu asilimia 80 ya vituo vya afya katika maeneo yaliyoathirika kutofanya kazi, na vifo vya kibinadamu vimechangiwa na ripoti zinazoongezeka za ukiukwaji wa haki za binadamu, ikiwa ni pamoja na unyanyasaji wa kijinsia.
“Mateso haya lazima yaishe,” alisema, akitoa wito wa mazungumzo ya haraka, kusitishwa kwa uhasama, na utatuzi endelevu wa migogoro.
Pia aliitaka jumuiya ya kimataifa kutoruhusu mgogoro huo “kufifia nyuma” huku kukiwa na migogoro mingine ya kimataifa.
“Ni jambo la kusikitisha vile vile, ni la dharura, na linahitaji kuchukuliwa hatua. Naliomba Baraza la Usalama lisimamie majukumu yake na kutimiza wajibu wake wa kudumisha amani na usalama wa kimataifa.”
© WFP/Abubakar Garelnabei
Msafara wa misaada ya kibinadamu wa WFP unaongoza kutoka Port Sudan kupeleka chakula cha kuokoa maisha kwa jamii zilizoathiriwa na migogoro.
Juhudi za kibinadamu za Umoja wa Mataifa
Wakati huo huo, Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya Uratibu wa Masuala ya Kibinadamu (OCHA) iliripoti kuwa juhudi za misaada zinaendelea licha ya changamoto kubwa.
Mpango wa Chakula Duniani (WFP) inapeleka vifaa muhimu katika kambi ya Zamzam huko Darfur Kaskazini, ambako njaa ilitangazwa karibu miezi minne iliyopita. Msafara uliwasili Ijumaa iliyopita ukiwa na msaada muhimu wa chakula, baada ya kuingia Sudan kupitia kivuko cha mpaka cha Adre.
Msafara wa pili ukiwa njiani kuelekea Zamzam kutoka Bandari ya Sudan umesafiri kilomita 1,400 (kama maili 870) kwa muda wa wiki mbili, ukikabiliwa na maeneo mbovu, vituo vya ukaguzi wenye silaha, na maeneo yenye migogoro.
“Sasa iko umbali wa kilomita 300 kutoka Zamzam. Sehemu ya mwisho ya safari hii hatari na ndefu ndiyo hatari zaidi na isiyo salama,” msemaji wa Umoja wa Mataifa Farhan Haq aliwaambia waandishi wa habari katika mkutano wa kawaida wa habari kwenye Makao Makuu ya Umoja wa Mataifa, mjini New York.
Kula maganda ya karanga ili kuishi
“Familia huko Zamzam zimekuwa zikichukua hatua kali za kuishi kwa sababu chakula ni chache. Wanakula maganda ya karanga yaliyopondwa ambayo kwa kawaida hutumiwa kulisha wanyama – na kote kambini, wazazi wanaomboleza vifo vya watoto wenye utapiamlo,” Bw. Haq aliongeza.
Aidha, msafara mwingine wa WFP umekuwa njiani kuelekea Kadugli na Dilling huko Kordofan Kusini kutoka Port Sudan kwa muda wa wiki mbili.
Bw. Haq alisema kuwa lori hizo zitakuwa zikiondoka Kosti katika jimbo la White Nile katika siku zijazo kwa ajili ya hatua ya mwisho ya safari ya kuelekea maeneo ya Kordofan Kusini ambayo yamepata usaidizi mdogo au hakuna kabisa tangu kuanza kwa vita mwezi Aprili 2023.
Vile vile, Mfuko wa Idadi ya Watu wa Umoja wa Mataifa (UNFPA) imetuma vifaa vya ziada vya afya ya uzazi na ulinzi kwa Kassala na Gedaref, ambako watu wanaokimbia mapigano katika jimbo la Al Jazirah (pia linaandikwa Gezira) wamekuwa wakiwasili.
Vifaa hivi vitasaidia uzazi salama na udhibiti wa kimatibabu wa ubakaji na vinatosha kukidhi mahitaji ya wanawake na wasichana 240,000 kwa miezi mitatu.
