UMOJA WA MATAIFA, Nov 27 (IPS) – Usitishaji vita kati ya Israel na Hezbollah unaanza kutekelezwa mapema Jumatano asubuhi (Novemba 27). Inatarajiwa kuwa hii itahitimisha kipindi cha miezi 13 cha uhasama kati ya pande hizo mbili nchini Lebanon.
Habari za kusitisha mapigano zilitoka kwa Rais wa Marekani Joe Biden, ambaye alitoa tangazo kwenye televisheni siku ya Jumanne mchana kwamba makubaliano yamefikiwa kati ya serikali ya Israel na Lebanon. Biden alisema kuwa usitishaji huo wa mapigano ulitarajiwa kuwa “kukomesha kwa kudumu kwa uhasama” kutoka pande zote mbili za mzozo.
“Raia wa pande zote mbili hivi karibuni wataweza kurejea kwa usalama katika jamii zao na kuanza kujenga upya nyumba zao, shule zao, mashamba yao, biashara zao, na maisha yao yenyewe,” alisema Biden. “Tumedhamiria kwamba mzozo huu hautakuwa tu mzunguko mwingine wa vurugu.”
Chini ya makubaliano ya kusitisha mapigano, ambayo awali yatadumu kwa siku sitini, mapigano katika mpaka wa Israel na Lebanon yatafikia kikomo, na wanajeshi wa Israel wanatarajiwa kuondoka hatua kwa hatua kutoka kusini mwa Lebanon. Hezbollah inatarajiwa kurudi nyuma kaskazini mwa mto Litani, na kumaliza uwepo wao kusini mwa Lebanon.
Utekelezaji wa usitishaji vita huu utasimamiwa na Marekani, Ufaransa, na Umoja wa Mataifa kupitia Kikosi cha Muda cha Umoja wa Mataifa nchini Lebanon (UNIFIL). Umoja wa Mataifa umetoa wito mara kwa mara wa kutekelezwa kikamilifu azimio nambari 1701 (2006), linalotaka kukomeshwa kwa uhasama kati ya Israel na Hezbollah na haja ya Lebanon kuwa na udhibiti wa serikali.
Waziri Mkuu wa Lebanon Najib Mikati alikaribisha makubaliano ya kusitisha mapigano, akibainisha kuwa itakuwa “hatua muhimu kuelekea kurejesha utulivu na utulivu nchini Lebanon,” huku akionya pia kwamba Israel lazima ijitolee kwenye makubaliano hayo na kutii Azimio nambari 1701 la Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa (2006). Waziri Mkuu wa Israel Benjamin Netanyahu alishiriki katika taarifa ya video muda mfupi kabla ya kufikiwa kwa makubaliano ya kusitisha mapigano kwamba Israel italipiza kisasi ikiwa Hezbollah itachukua hatua yoyote ambayo kukiuka masharti ya kusitisha mapigano.
Viongozi wakuu katika Umoja wa Mataifa, akiwemo Katibu Mkuu António Guterres, walikaribisha tangazo la kusitisha mapigano. Katika taarifa rasmi kutoka ofisi yake, Guterres anazitaka pande husika “kuheshimu kikamilifu na kutekeleza kwa haraka ahadi zao zote zilizotolewa chini ya makubaliano haya.”
Mratibu Maalum wa Umoja wa Mataifa kwa Lebanon, Jeanine Hennis-Plasschaert, pia alitoa taarifa ambapo alikaribisha makubaliano ya kusitisha mapigano. Aliendelea kusema kwamba hii itaashiria kuanza kwa mchakato muhimu, “uliozingatia utekelezaji kamili” wa azimio la Baraza la Usalama 1701 (2006), ili kuendelea kurejesha usalama na usalama wa raia wa pande zote za Blue. Mstari.
“Kazi kubwa iko mbele kuhakikisha kuwa makubaliano yanadumu. Hakuna jambo dogo zaidi ya dhamira kamili na isiyoyumba ya pande zote mbili,” Hennis-Plasschaert alisema. “Ni wazi kuwa hali ya utekelezaji wa vifungu vya Azimio 1701 (2006) wakati wa kutoa huduma ya mdomo kwa wengine haitatosha. Hakuna upande unaoweza kumudu kipindi kingine cha utekelezaji usiofaa chini ya kivuli cha utulivu unaoonekana.”
Makubaliano ya kusitisha mapigano yanakuja baada ya kipindi cha mwaka mzima cha kushadidi mvutano na mapigano, ambayo yalianza muda mfupi baada ya mashambulizi ya kigaidi ya Hamas ya Oktoba 7 nchini Israel. Uhasama uliongezeka Septemba mwaka huu wakati Jeshi la Ulinzi la Israel (IDF) lilipofanya mashambulizi ya mara kwa mara kusini mwa Lebanon. Kuporomoka kwa hali ya kibinadamu kumesababisha zaidi ya raia 900,000 kuyahama makazi yao tangu Oktoba 2023, kulingana na Shirika la Kimataifa la Uhamiaji (IOM). Zaidi ya vifo 3823 vya raia vimethibitishwa ndani ya Lebanon na Israel. Kati ya majeruhi hao, takriban raia 1356 wameuawa tangu Oktoba 8, 2023.
Mkurugenzi Mtendaji wa UNICEF Catherine Russell alisema kwamba kazi lazima ianze kudumisha amani hii na kwamba watoto na familia, ikiwa ni pamoja na wale waliokimbia makazi na katika jumuiya zinazowapokea, wanahitaji kuhakikishiwa kurudi salama. Mashirika ya kibinadamu yanahitaji “kupewa ufikiaji salama, kwa wakati unaofaa, na usiozuiliwa ili kuwasilisha misaada na huduma zinazookoa maisha kwa maeneo yote yaliyoathirika.”
“Tunatoa wito kwa pande zote kuzingatia ahadi zao, kuheshimu sheria za kimataifa, na kufanya kazi na jumuiya ya kimataifa kudumisha amani na kuhakikisha mustakabali mzuri wa watoto,” alisema Russell. “Watoto wanastahili utulivu, matumaini, na nafasi ya kujenga upya maisha yao ya baadaye. UNICEF itaendelea kusimama pamoja nao kila hatua.”
Hata kama usitishaji mapigano ulionekana kukaribia, siku ya Jumanne ndege za kivita za Israel zilishambulia vitongoji vya kusini mwa Beirut. Mashambulizi haya yamesababisha vifo vya raia 24. Al Jazeera taarifa kwamba hata katikati ya tangazo la Biden, vita vya Lebanon “vilikuwa vinaendelea sana.”
Katika miezi ya hivi karibuni, vikosi vya UNIFIL vimekabiliwa na mapigano na kukabiliwa na changamoto katika kutimiza majukumu yao. Hivi majuzi, walinda amani wanne wa Italia walijeruhiwa wakati roketi zilipopiga makao makuu huko Shama, ingawa hazikupata majeraha ya kutishia maisha.
Juu ya tukio hili, UNIFIL alisema: “Kulenga kwa makusudi au kwa bahati mbaya askari wa kulinda amani wanaohudumu kusini mwa Lebanon lazima kukome mara moja ili kuhakikisha usalama wao na kuzingatia sheria za kimataifa.” Mapema mwezi huu, UNIFIL ilitoa hati kauli ikielezea kwa kina hatua ambazo IDF ilichukua dhidi ya walinda amani, ikiwa ni pamoja na “uharibifu wa makusudi na wa moja kwa moja” wa mali ya UNIFIL.
Wakati wa hotuba yake siku ya Jumanne, Biden alikiri Gaza na ukosefu wa usitishaji mapigano kwa vita vinavyoendelea. “Kama vile watu wa Lebanon wanastahili mustakabali wa usalama na ustawi, ndivyo watu wa Gaza,” Biden alisema. “Wao pia wanastahili kukomeshwa kwa mapigano na kuhama. Watu wa Gaza wamepitia kuzimu. Ulimwengu wao umevunjika kabisa. Raia wengi sana huko Gaza wameteseka sana.”
Biden aliahidi kwamba Marekani itafanya msukumo mwingine kufikia usitishaji vita huko Gaza, pamoja na Türkiye, Misri, Qatar na Israel; moja ambayo ingeona mwisho wa vurugu na kuachiliwa kwa mateka wote. Marekani imepiga kura ya turufu maazimio ya Baraza la Usalama ambayo yangetaka azimio la kusitisha mapigano katika nyakati nne tofauti, hivi karibuni zaidi mwezi huu wa Novemba.
Ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
