UMOJA WA MATAIFA, Nov 28 (IPS) – Wakati magenge yanapozidi kuteka maeneo zaidi katika mji mkuu wa Haiti, Port-Au-Prince, mzozo wa kibinadamu unazidi kuwa mbaya. Ghasia za magenge nchini Haiti zimeongezeka kwa kiasi kikubwa kufuatia kutumwa kwa ujumbe wa Multinational Security Support (MSS) na kuteuliwa kwa Waziri Mkuu mpya, Alix Didier Fils-Aimé. Mashambulizi dhidi ya raia yanaendelea kuongezeka kwa ukatili kwani ujumbe wa MSS ambao haufadhiliwi sana na juhudi zisizo na tija za polisi hazifanyi kazi kidogo kukabiliana na shughuli za magenge. Wasichana na wanawake wameathiriwa kupita kiasi na kukithiri kwa ukatili wa kijinsia.
Katika siku kadhaa zilizopita, mapigano makali kati ya magenge yenye silaha, raia na polisi huko Port-Au-Prince yameongezeka sana. Mnamo Novemba 25, Umoja wa Mataifa (UN) uliamuru wafanyikazi wake kuhama kufuatia kuongezeka kwa wasiwasi wa usalama.
“Tunapunguza kwa muda nyayo zetu katika mji mkuu. Programu muhimu za kibinadamu huko Port-au-Prince pamoja na msaada kwa watu wa Haiti na mamlaka zinaendelea,” alisema Stéphane Dujarric, Msemaji wa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, katika taarifa yake kwa vyombo vya habari. Haya yanajiri siku chache baada ya shirika la kutoa misaada ya kibinadamu, Madaktari Wasio na Mipaka, kutangaza kwamba watasitisha shughuli zao nchini Haiti kufuatia vitisho vya ubakaji na ghasia vinavyoendelea kutoka kwa polisi wa eneo hilo.
Kutokana na kusitishwa kwa juhudi za misaada kutoka kwa mashirika ya misaada ya kibinadamu na kutofaulu kwa misheni ya MSS, raia wengi wa Haiti wameelezea wasiwasi wao juu ya kufifia kwa ulinzi.
“Kila Mhaiti anafikiri kwamba tunaachwa na ulimwengu mzima. Ikiwa ningekuwa katika nchi ya kigeni na niliamini kwamba wakati wowote maisha yangu yangekuwa hatarini, ningeondoka pia,” asema Dakt. Wesner Junior Jacotin, daktari huko Haiti.
Mmishonari wa Marekani David Lloyd, ambaye alipoteza watoto wake kutokana na mashambulizi ya magenge ya Haiti mapema mwaka huu, alionyesha kutokuwa na uhakika kwa mustakabali wa Haiti kwa waandishi wa habari. “Inaonekana kama kila mtu anayeweza anahamia mahali pengine nje ya Port-au-Prince. Swali langu ni, baada ya Port-au-Prince kuchomwa moto, ni wapi tena? Je, magenge yatakwenda Cap Haitien basi? Mtu anatakiwa kutoa msimamo na kusema imetosha,” alisema Lloyd.
Umoja wa Mataifa unakadiria kuwa idadi ya vifo kutokana na ghasia za magenge nchini Haiti imepita raia 4,500. Mnamo Novemba 20, Kamishna Mkuu wa Umoja wa Mataifa wa Haki za Kibinadamu Volker Türk alionya kwamba kuongezeka kwa ukosefu wa usalama katika mji mkuu ni “kielelezo cha hali mbaya zaidi ijayo,” akisisitiza kwamba ikiwa hatua sahihi hazitachukuliwa, hali itazidi kuwa mbaya. Umoja wa Mataifa ulithibitisha katika taarifa yake kwa vyombo vya habari kwamba takriban watu 150 wameuawa, 92 wamejeruhiwa, na 20,000 wamekimbia makazi katika wiki iliyopita. Zaidi ya hayo, inatabiriwa kuwa wakazi wa Port-Au-Prince wa watu milioni 4 wanashikiliwa mateka na magenge kwani njia zote kuu za kuelekea mji mkuu zimezingirwa.
Umoja wa Mataifa umeonya kuwa kumekuwa na ongezeko la visa vya unyanyasaji wa kijinsia nchini Haiti. Kulingana na takwimu za Human Rights Watch (HRW), kumekuwa na zaidi ya kesi 54,000 za ukatili wa kijinsia kuanzia Januari hadi Oktoba mwaka huu. Idadi halisi ya kesi haijulikani lakini inaaminika kuwa kubwa zaidi.
“Utawala wa sheria nchini Haiti umevunjwa kiasi kwamba wanachama wa vikundi vya uhalifu huwabaka wasichana au wanawake bila kuogopa matokeo yoyote. Jumuiya ya kimataifa inapaswa kuongeza kwa haraka ufadhili wa programu za kina za kusaidia waathirika wa unyanyasaji wa kijinsia,” alisema Nathalye Cotrino, mtafiti wa migogoro na migogoro katika Human Rights Watch.
Kulingana na HRW, kumekuwa na ongezeko la asilimia 1000 la visa vya ukatili wa kijinsia vinavyohusisha watoto katika mwaka uliopita. Wengi wa walionusurika wameachwa na matatizo, ikiwa ni pamoja na majeraha, kiwewe cha akili, ujauzito, na magonjwa ya zinaa. Hata hivyo, kutokana na ukosefu wa jumla wa usaidizi wa kimatibabu na kisaikolojia kwa waathiriwa pamoja na unyanyapaa ulioenea na woga wa kulipiza kisasi, waathiriwa wengi hawajitokezi.
Marufuku ya Haiti ya kutoa mimba imezidisha suala hili. “Wanawake na wasichana wa Haiti wanaokabiliwa na umaskini wanatumia utoaji mimba usio salama, na kuhatarisha maisha yao. Utoaji mimba usio salama ni sababu ya tatu ya vifo vya uzazi,” alisema Pascale Solages, mkuŕugenzi wa shiŕika la wanawake Nègès Mawon.
Mnamo Novemba 24, ujumbe wa MSS ulitangaza kupitia taarifa iliyotumwa kwa X (zamani ikijulikana kama Twitter) kwamba wanashirikiana na Polisi wa Kitaifa wa Haiti (HNP) kulenga operesheni za magenge huko Delmas. “Operesheni hizi zinalenga haswa viongozi wa magenge wanaohusika na kutisha raia wasio na hatia. MSS iko imara katika dhamira yake na haitalegea hadi wahusika hao wakamatwe na kufikishwa mahakamani. Ahadi yetu ya kusambaratisha mitandao ya magenge na kuwatimua kutoka ngome zao inasalia kuwa thabiti,” ilisema taarifa hiyo.
Serikali ya Haiti imetoa wito kwa operesheni kamili ya ulinzi wa amani kutumwa Haiti, na kuongeza kuwa ujumbe wa MSS hauna wafanyakazi na vifaa muhimu vya kukabiliana vyema na magenge hayo.
Miroslav Jenca, Msaidizi wa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa kwa Ulaya, Asia ya Kati na Amerika, alihimiza Baraza la Usalama kujadili chaguzi za ulinzi wa amani nchini Haiti mnamo Novemba 20. “Katikati ya mzozo mkali na wa pande nyingi nchini Haiti, msaada mkubwa wa usalama wa kimataifa unahitajika sasa. Hili si tu wimbi jingine la ukosefu wa usalama; ni ongezeko kubwa ambalo halionyeshi dalili za kupungua,” Jenca alisema.
Ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
