Dodoma. “Mke wangu alifariki dunia ghafla baada ya kuugua kwa siku tatu tu. Alikuwa anavuja damu kila mahali tulipompeleka hospitali walisema ana shinikizo la damu, alifariki dunia wakati akipatiwa matibabu. Ni miaka mitatu sasa tangu afariki dunia lakini hakuna mwanamke anayetaka kuishi na mimi, hasa baada ya kujua kazi yangu.”
Hivyo ndivyo anaanza kusimulia ugumu wa kazi yake, Bernard Ndalije ambaye anatunza makaburi ya Kwa Hindu, yaliyopo kando ya barabara ya Dodoma-Morogoro jijini hapa.
Ndalije mwenye wajihi mkubwa, mweusi na asiyekuwa na anayejiamini kwenye mazungumzoa, amezungumza na Mwananchi kuhusu changamoto anazopitia kwenye kazi yake ya kulinda makaburi ya Kwa Hindu, ambayo yanatumiwa na watu mbalimbali jijini Dodoma, hasa wakazi wa kata za Dodoma Makulu na Ipagala.
Anasema kazi hiyo aliirithi kwa baba yake ambaye alikuwa anatnza makaburi ya Kizota, alikuwa akishirikiana naye tangu alipokuwa mdogo mwaka 1997, alikuwa akifuatana naye kwenye kazi hivyo na alijifunza ujasiri huo hadi leo.
Mwaka 2007 baba yake alistaafu kazi na wakati Halmashauri ya Manispaa (Jiji) Dodoma inatafuta mtu wa kuajiri kwenye nafasi hiyo, waliona yeye anafaa, akaajiriwa na kupewa nyumba karibu na makaburi hayo, ili aishi karibu na eneo la kazi.
Nyumba hiyo iko peke yake kando ya barabara ya Morogoro, ikiwa imezingirwa na makaburi, kwenye maarufu kama ‘Makaburi ya Kilimo Kwanza.
Anasema kutokana na nyumba yake ilivyojitenga, akihitaji kuomba chumvi kwa jirani atatakiwa kutembea umbali mrefu.
Ndalije anasema kazi yake kubwa kwenye makaburi hayo ni kutoa eneo la watu kuzika pindi wanapopata msiba.
Utaratibu wa kupata eneo ni pamoja na kwenda na barua ya utambulisho kutoka kwa mwenyekiti au mtendaji wa mtaa husika palipotokea msiba, baada ya kupata barua hiyo huwaonyesha wahusika eneo la kuchimba kaburi ili kumzika mpendwa wao na hivyo kufanya kila mtu anayezikwa eneo hilo kutambuliwa.
“Wakati mwingine huwa naitwa na polisi kwa ajili ya kubeba miili iliyoharibika kwa ajali, au mtu amekufa muda mrefu hadi ameharibika na kuizika miili ya watu ambao hawana ndugu, hiyo nayo ni kazi yangu kubwa,” anasema Ndelije.
Anasema ikitokea mtu amekufa na hana ndugu wa kumzika, yeye huitwa akamzike kwenye makaburi hayo, ambapo huwa anachukua taarifa za mhusika na kwenda kumzika ili ndugu watakapomtafuta ndugu yao waweze kuonyeshwa mahali alipozikwa.
Ndelije anasema akipewa taarifa kuwa kuna mwili wa mtu ambaye hana ndugu wa kumzika upo kwenye chumba cha kuhifadhia maiti kwa siku saba na yeye huwa anaongeza siku nyingine saba au 14 na wakati mwingine hata mwezi mmoja, ili kuhakikisha kabisa kuwa hakuna ndugu aliyejitokeza kuutambua.
“Huwa nafanya hivyo ili kuondoa malalamiko kuwa mbona mlimzika ndugu yetu haraka bila kututafuta ndugu zake, lakini baada ya wiki tatu au nne kupita bila mtu kutambulika ndipo huwa naitwa na kumzika kama mtu ambaye hakutambuliwa na ndugu zake,” anasema Ndalije.
Anasema mbali na maiti ambazo huwa zinakosa ndugu pia huwa anatumiwa na Jeshi la Zimamoto na Uokoaji kwa ajili ya kusaidia kwenye kazi zao za kuondoa maiti zilizoharibika na kuwazika waliokufa kwa magonjwa ya kuambukiza kama kipindupindu na Uviko-19.
Anasema pamoja na kuipenda kazi yake amekumbana na vibweka vingi hapo nyumbani na kwenye kazi yake, ikiwemo tukio la kufiwa na mke wake ambaye aliumwa ugonjwa wa ajabu kwa siku tatu na kufariki.
“Alianza kuumwa siku ya Ijumaa alikuwa analalamika kichwa kinamuuma sana, akaanza kuvuja damu kila mahali nilipompeleka hospitalini walisema ana shinikizo la damu, ilipofika Jumatatu akafariki, nimemzika hapahapa kwenye haya makaburi,” anasema Ndalije.
Anasema kifo cha mke wake kinamuuma sana japo ni zaidi ya miaka mitatu tangu afariki, lakini kila akikumbuka mazingira ya kifo chake huwa anaumia sana.
“Hapa bila kuwa na Mungu unayemjua wewe huwezi kuishi kuna vitisho vingi usiku, ukiingia hupati usingizi. Kuna watu huwa wanazunguka usiku kucha, huwa nalala pakipambazuka kuanzia saa moja asubuhi hadi saa tatu, kwa sababu usiku hapalaliki na hivi naishi peke yangu,” anasema Ndalije.
Anasema baada ya kifo cha mkewe watoto wake wote watatu walichukuliwa na ndugu wengine ambao wanawalea na hawajawahi kurudi tena hapo nyumbani kumsalimia, bali yeye ndiyo huwa anakwenda kuwasalimia kwa sababu wanaogopa kwenda pale baada ya mama yao kufariki dunia.
Anasema hata yeye huwa anaiogopa nyumba hiyo inapofika usiku na hivyo hulazimika kukesha kwenye kumbi za starehe ili kupunguza mawazo na hadi sasa hajafanikiwa kuoa japo anahitaji kufanya hivyo, baada ya kila mwanamke anayemwonyesha mahali anapoishi harudi tena na wanaachana.
“Hata nikiopoa wanawake klabu nikiwaleta hapa nyumbani wakifika tu hapa huwa wanatimua mbio na hawarudi tena, kwa hiyo kwa mazingira haya nimeshindwa kuoa tena baada ya kifo cha mke wangu, japo natamani kufanya hivyo,” anasema.
Ndalije anasema kuna matukio mbayo hatayasahau kwenye maisha kwenye kazi hiyo ya kulinda makaburi likiwemo lile la kuhamisha makaburi ya Chang’ombe, Dodoma mwishoni mwa mwaka 2013 kwenda makaburi ya Kwa Hindu, shughuli ambayo yeye alihusika moja kwa moja.
Anasema wakati wa kuhamisha makaburi hayo ambayo yalikuwa takribani 100, walisaidiwa na vijana kadhaa kufukua miili na kuihamisha kwa ajili ya kuzikwa mahali pengine, lakini badala ya kutoa mabaki ya miili, wale vijana walikuwa wanaiacha miili makaburini na kuweka mizizi kwenye sanda iliyokuwa inaonekana kama mifupa.
“Wale vijana hawakuwa na uzoefu wala utaalamu wa kufukua miili ya watu waliokufa, kwa hiyo walikuwa wanaogopa, kilichotokea walikuwa wanaweka mizizi kwenye sanda ili kuaminisha watu kuwa ni mabaki ya miili na kuileta huku kwa Hindu.
“Sasa kuna watu ambao baba yao alikuwa amezikwa, walishtuka kuona mabaki ya baba yao, walilazimika kufunua sanda kujiridhisha kama ni yeye kweli wakakutana na mizizi badala ya mifupa,” anasimulia.
Anasema baada ya tukio hilo walianza kupigiana simu wote ambao makaburi ya ndugu zao yalitakiwa kuhama, hivyo waliamua kuingia makaburini wao wenyewe na kufukua miili ya wapendwa wao ambapo walikuta miili mingi ikiwa haijafukuliwa.
Anasema tukio hilo lilimletea shida kubwa kwani kuna watu walisimamishwa, wengine kufukuzwa kazi. Yeye alinusurika lakini alipelekwa Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (Takukuru) kuhojiwa ilikuwaje waache miili ya wafu makaburini badala ya kufanya ilivyotakiwa na Serikali.
Ndalije anasema kesi hiyo ilimsumbua kwa miezi mitatu mpaka alipoonekana hana hatia ndipo walipomwacha.
Tukio la pili lilitokea mwaka 2014 la kufukuliwa kaburi la mwanafunzi aliyefariki dunia na kuzikwa kwenye makaburi hayo na siku iliyofuata ndugu zake walikuta kaburi limefukuliwa na watu wasiojulikana na simu ya mkononi ya ikaokotwa eneo la tukio.
“Sasa kwa sababu mimi naishi hapa, walikuja kunigongea mlango na kudai simu ile ilikuwa ni ya kwangu na kutaka niwapigie wenzangu nilioshirikiana nao kufukua kaburi la mtoto wao, mpaka walipojua kuwa simu ile haikuwa ya kwangu nilikuwa nimeshatoka jasho,” anasema Ndalije.
Ndalije amnasema kuwa anaipenda kazi yake kwa sababu ndiyo ajira yake na inamlipa mshahara mzuri kila mwezi, amepewa nyumba na Serikali anayoishi lakini pia imenunua gari la kutembelea ambalo wafanyakazi wa kada nyingine hawana.
