LAGOS, Julai 16 (IPS) – Nyeche Uche, mwenye umri wa miaka 60, alikamatwa na mpiganaji wa uhalifu wa mtandaoni wa Nigeria, Tume ya Uhalifu wa Kiuchumi na Kifedha, kwa kuiba. Alikaa gerezani kwa miaka 13 na miezi minane akingojea kesi yake. Ilichukua kanisa ambalo lilienda kwa huduma ya gerezani kupeleka kesi yake kwa kampuni ya kisheria kwa huduma ya pro-bono juu ya kesi yake mnamo Machi 2022.
Alifikishwa mbele ya mahakama Oktoba 2023 baada ya madai ya awali kuwa faili la kesi yake lilipotea, ilitolewa hoja na wakili wake kwamba mhudumu huyo aachiliwe hata kama atakutwa na “hatia” ya kosa hilo kwa sababu tayari alikuwa ameshatumia kifungo kilichowekwa na mahakama. sheria.
Siku kadhaa baada ya hili, Uche hatimaye alipata uhuru wake. Kampuni ya kisheria iliyokuja kwa ajili yake ni Headfort Foundationambalo ni shirika lisilo la faida lililojitolea kupunguza msongamano wa magereza ya Nigeria.
“Wakati wa mchakato wa kukaa kwangu gerezani, jalada la kesi yangu limepotea na hata ni shirika hili ambalo liliifanyia dawa qadd ilihakikisha kwamba inatolewa kwa hakimu ili kesi yangu iweze kumalizika,” Nyeche aliiambia IPS.
Nchini Nigeria, kesi za jinai huhukumiwa katika mahakimu na mahakama kuu. Sawa na Uingereza, mahakimu hushughulikia makosa madogo huku makosa mazito yakipelekwa katika mahakama kuu. Kwa bahati mbaya, inaweza kuchukua miaka kadhaa kupata rufaa, ikiwaacha washukiwa wakiwa rumande kwa muda mrefu zaidi kuliko hukumu ingekuwa kwa kosa ambalo wanatuhumiwa – ikiwa watahukumiwa mbele ya mahakama.
Zaidi ya Asilimia 79 ya watu walio magerezani wanasubiri kesi nchini Nigeria huku wengi wao wakiwa hawajahukumiwa kwa miaka mingi. Hii ni licha ya sheria ya utoaji haki kama vile Sheria ya Utawala wa Haki ya Jinai (ACJA) ambayo inabainisha uamuzi wa kesi ndani ya muda mwafaka ili kuhakikisha kesi zinasikilizwa haraka na kuzuia msongamano wa vituo vya magereza.
Kutokana na hali hii, Wakfu wa Headfort, unalenga kutoa ufikiaji wa haki, mageuzi ya utetezi na masuala ya haki za binadamu nchini Nigeria. Shirika hilo lililoanzishwa mwaka wa 2019, limehakikisha kuachiliwa kwa watu 200 waliozuiliwa kinyume cha sheria na limetoa huduma za pro bono katika zaidi ya kesi 1000.
“Takriban wahasiriwa maskini wa ukiukwaji wa haki za binadamu wanajikuta wamenaswa katika mfumo wa haki, hawawezi kupata wanasheria wa haki za binadamu au watetezi kutokana na hali yao ya kijamii na kiuchumi. Haki yao ya haki mara nyingi inanyimwa,” alisema Adenekan Oluwakemi, Mkuu wa Mipango katika Wakfu wa Headfort.
Mpango wa Uokoaji
Ili kukabiliana na tofauti hii, ilizindua mradi wa “Wanasheria wasio na Mipaka” mnamo Septemba 2020 kufuatia kuanza kwa kizuizi cha Covid-19 baada ya kupata idhini ya serikali. Mpango huo unatumia ofisi zinazohamishika ndani ya majengo ya mahakama ili kurahisisha ufikiaji rahisi kwa timu yake ya mawakili kuwakilisha wahasiriwa wa unyanyasaji wa haki za binadamu na familia zao katika changamoto za kisheria.
“Kabla ya janga hili, tulikuwa na ufikiaji rahisi na bure wa gerezani kushughulikia kesi za wafungwa wasio na uwezo lakini kutokana na janga hili, tulikabiliwa na vizuizi vya kuingia magerezani kuchukua kesi za wafungwa wasio na uwezo, ambazo ziliwekwa kama tahadhari. hatua za kuzuia kuenea kwa virusi. Kizuizi hiki kilizuia uwezo wetu wa kutoa usaidizi wa kisheria kwa wale wanaohitaji ndani ya mfumo wa magereza,” alieleza Oluyemi Orija, mwanzilishi wa shirika hilo.
Wakati huo huo, katika kilele cha janga hilo, askari wa Nigeria – wanaojulikana kwa historia ya ukiukwaji wa utaratibu – waliripotiwa kuharakisha ukandamizaji wake dhidi ya haki za raia. Mwili huo ulikamata na kuwaweka kizuizini makumi ya maelfu ya wenyeji kinyume cha sheria kwa makosa kadhaa yaliyodaiwa ambayo yalisababisha Maandamano ya EndSars mnamo Oktoba 2020, harakati ya kupinga ukatili dhidi ya polisi ambayo ilipata kasi ya kimataifa katika mwaka huo.
“Jeshi la Polisi la Nigeria lina jukumu muhimu kama mdau muhimu katika mfumo wa mahakama, na kuchangia kwa kiasi kikubwa katika usimamizi wa haki. Jukumu lao la lazima haliwezi kupuuzwa. Hata hivyo, katika Wakfu wa Headfort, kuna juhudi zinazoendelea za utetezi wa sera ili kukuza utekelezaji wa hatua zisizo za kizuizini, kama vile upatanishi, kwa makosa madogo. Tuna matumaini kwamba jitihada hizi zitatimia hivi karibuni,” Oluwakemi aliiambia IPS.
Oluyemi alisema kinachoifanya timu yake kuendelea ni kwamba wanaamini kila mtu aliyekombolewa anawakilisha ushindi dhidi ya dhuluma. “Tabasamu zao, shukrani zao, na hisia zao mpya za matumaini hutusukuma mbele katika harakati zetu za kuwa na jamii yenye usawa na haki – mwanga wa matumaini kwa wengine ambao bado wanaweza kuwa wanangojea fursa yao ya uhuru.”
Lundo la vikwazo
Oluyemi alieleza kuwa juhudi za shirika za kupunguza msongamano wa vituo vya kurekebisha tabia mara nyingi huzuiwa na vikwazo vingi ndani ya mfumo wa haki.
“Mojawapo ya changamoto kuu tunazokumbana nazo ni ukomo wa kifedha, huduma zetu hutolewa bila malipo kwa watu wasio na uwezo, gharama za uendeshaji, ikiwa ni pamoja na ada za kisheria, gharama za usimamizi, na juhudi za kuwafikia watu, zinaweza kulimbikizwa haraka, na hivyo kuweka mzigo kwenye rasilimali zetu,” alisema. sema.
Ili kukabiliana na changamoto hii, taasisi hiyo ilitekeleza mipango mbalimbali ya uchangishaji fedha kama vile ufadhili wa watu wengi, ikiwa ni pamoja na kutafuta ruzuku kutoka kwa mashirika mengine, kushirikiana na wafadhili wa makampuni, na kuandaa hafla za kuchangisha pesa. Zaidi ya hayo, wanategemea ukarimu wa wafadhili binafsi wanaounga mkono kazi yao.
Sambamba na juhudi zake, mwanzilishi huyo alisisitiza sana kwamba utetezi wa mara kwa mara na mashirikiano na wadau husika ndani ya sekta ya mahakama kutashughulikia masuala ya kimfumo na ya muda mrefu yanayokabili mfumo wa magereza nchini.
Ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
