Mashambulizi ya anga ya Israel yaliwauwa zaidi ya Wapalestina 60 kusini na kati mwa Gaza usiku kucha na hadi Jumanne, ikiwa ni pamoja na moja iliyopiga “eneo salama” lililotangazwa na Israel lililojaa maelfu ya watu waliokimbia makazi yao.
Mashambulizi ya anga katika siku za hivi karibuni yameleta msururu wa vifo vya Wapalestina katika Ukanda wa Gaza, hata kama Israel imejiondoa au kupunguza mashambulizi makubwa ya ardhini kaskazini na kusini. Takriban mashambulizi ya kila siku yamepiga “eneo salama” linalochukua takriban kilomita za mraba 60 (maili za mraba 23) kwenye pwani ya Mediterania, ambapo Israel iliwaambia Wapalestina waliokuwa wakitoroka kukimbilia kutoroka mashambulio ya ardhini. Israel imesema inawasaka wanamgambo wa Hamas wanaojificha miongoni mwa raia baada ya mashambulizi kung’oa mitandao ya chini ya ardhi.
Mgomo mbaya zaidi wa Jumanne ulikumba barabara kuu iliyo na vibanda vya soko nje ya mji wa kusini wa Khan Younis huko Muwasi, katikati mwa ukanda ambao umejaa kambi za mahema. Maafisa katika Hospitali ya Khan Younis’ Nasser walisema watu 17 waliuawa.
Inavyoonekana likirejelea mgomo huo, jeshi la Israel lilisema katika taarifa kwamba lilimlenga kamanda katika kitengo cha wanamaji cha Islamic Jihad magharibi mwa Khan Younis. Ilisema inachunguza ripoti kwamba raia waliuawa.
Shambulio hilo lilipiga takriban kilomita (maili 0.6) kutoka kwa boma ambalo Israel ililishambulia siku ya Jumamosi, ikisema kuwa lilikuwa likimlenga kamanda mkuu wa jeshi la Hamas, Mohammed Deif. Mlipuko huo, katika eneo ambalo pia limezingirwa na mahema, uliua zaidi ya Wapalestina 90, wakiwemo watoto, kulingana na maafisa wa afya wa Gaza. Bado haijafahamika iwapo Deif aliuawa katika mgomo huo.
Mashambulio hayo mapya ya anga yametokea wakati Israel na Hamas wakiendelea kupima pendekezo la hivi punde la kusitisha mapigano. Hamas imesema mazungumzo yaliyokusudiwa kumaliza vita vilivyodumu kwa miezi tisa yataendelea, hata baada ya Israel kumlenga Deif. Wapatanishi wa kimataifa wanafanya kazi ya kuzisukuma Israel na Hamas kuelekea makubaliano ambayo yatasimamisha mapigano na kuwaachia huru mateka wapatao 120 wanaoshikiliwa na kundi la wanamgambo huko Gaza.
Vikosi vya Israel vimelazimika mara kwa mara kuanzisha mashambulizi mapya ili kukabiliana na wapiganaji wa Hamas ambao wanasema wamekuwa wakijipanga upya katika maeneo ya Gaza ambayo wanajeshi wamevamia hapo awali. Bado, jeshi limeonekana kujiamini zaidi kwamba limeharibu sana shirika na miundombinu ya wanamgambo katika kampeni yake ya miezi 9.
Jeshi lilisema Jumanne kwamba limeondoa nusu ya uongozi wa tawi la kijeshi la Hamas na kwamba wanamgambo 14,000 wameuawa au kuzuiliwa. Ilisema iliua makamanda sita wa brigedi, zaidi ya makamanda 20 wa kikosi, na makamanda wa kampuni takriban 150 kutoka safu ya Hamas, na kwamba katika kipindi cha vita, imepiga shabaha 37,000 kutoka angani ndani ya Ukanda wa Gaza, wakiwemo magaidi zaidi ya 25,000. miundombinu na maeneo ya uzinduzi.
Takwimu hazikuweza kuthibitishwa kwa kujitegemea.
Kampeni za ardhini za Israel zimelenga kaskazini mwa Gaza na miji ya kusini ya Khan Younis na Rafah, ambapo inasema imeharibu mitandao mikubwa ya mifereji ya Hamas. Mashambulizi hayo yameacha vitongoji vyote vikiwa bapa. Wakati operesheni za ardhini zikiendelea huko Rafah, mashambulizi ya angani sasa yanaonekana kugonga sana katika maeneo ambayo hayajashughulikiwa na mashambulizi ya awali katikati na “eneo salama” la pwani.
Mashambulio ya Jumatatu jioni na Jumanne yalipiga kambi za wakimbizi za Nuseirat na Zawaida katikati mwa Gaza. Mashambulio dhidi ya nyumba nne yamesababisha vifo vya takriban watu 24, wakiwemo wanawake 10 na watoto wanne, kwa mujibu wa maafisa wa hospitali ya Al Aqsa katika mji wa karibu wa Deir al-Balah.
Mwingine alipiga shule ya Umoja wa Mataifa huko Nuseirat ambako familia zilikuwa zimehifadhiwa, na kuua angalau watu tisa. Picha za AP zilionyesha yadi ya shule ikiwa imefunikwa na vifusi na chuma kilichosokotwa kutoka kwa muundo ambao uligongwa. Wafanyikazi walibeba miili iliyofunikwa kwa blanketi, huku wanawake na watoto wakitazama kutoka kwa madarasa ambayo wamekuwa wakiishi.
Jeshi la Israel lilisema wanamgambo wa Hamas walikuwa wakiendesha shughuli zao kutoka shuleni hapo kupanga mashambulizi. Dai lake halikuweza kuthibitishwa kivyake.
Mashambulizi mengine huko Khan Younis na Rafah yalisababisha vifo vya watu 12, kulingana na maafisa wa matibabu na waandishi wa habari wa AP. Mwandishi wa habari wa AP alihesabu miili katika hospitali hiyo kabla ya mazishi kufanywa kwenye lango lake.
Jeshi lilisema ndege za jeshi la anga zilishambulia maeneo 40 huko Gaza katika siku iliyopita, miongoni mwao ni vituo vya uchunguzi, miundo ya kijeshi ya Hamas na majengo yaliyoibiwa kwa vilipuzi. Israel inailaumu Hamas kwa mauaji ya raia kwa sababu wanamgambo hao wanaendesha shughuli zao katika maeneo yenye watu wengi.
Jeshi la Israel lilisema Jumanne kwamba litaanza kutuma notisi za rasimu kwa wanaume wa Kiyahudi wa Orthodox wiki ijayo – hatua ambayo inaweza kuyumbisha serikali ya Waziri Mkuu Benjamin Netanyahu na kusababisha maandamano makubwa zaidi katika jamii. Chini ya mipango ya muda mrefu ya kisiasa, wanaume wa Kiorthodoksi walikuwa wameondolewa kwenye rasimu, ambayo ni ya lazima kwa wanaume wengi wa Kiyahudi – msamaha ambao ulizua chuki kati ya umma kwa ujumla katika Israeli.
Vita huko Gaza, ambavyo vilichochewa na shambulio la Hamas Oktoba 7 kusini mwa Israel, vimeua zaidi ya watu 38,600, kulingana na Wizara ya Afya ya eneo hilo, ambayo haitofautishi kati ya wapiganaji na raia katika idadi yake. Vita hivyo vimesababisha maafa ya kibinadamu katika eneo la pwani la Palestina, na kusababisha watu wengi zaidi ya milioni 2.3 kuyahama makazi yao na kusababisha njaa.
Shambulio la Hamas la Oktoba liliua watu 1,200, wengi wao wakiwa raia, na wanamgambo walichukua takriban 250 mateka. Takriban 120 wamesalia utumwani, na karibu theluthi moja yao inaaminika kuwa wamekufa, kulingana na mamlaka ya Israeli.
Ghasia pia zimeongezeka katika Ukingo wa Magharibi. Siku ya Jumanne Mpalestina alimdunga kisu afisa wa polisi wa Israel, na kumjeruhi kidogo, kabla ya afisa mwingine kufyatua risasi na kumuua mshambuliaji aliyetambuliwa kama kijana wa miaka 19 kutoka Gaza.
