UMOJA WA MATAIFA, Nov 02 (IPS) – Kutokana na kudorora kwa kukosekana kwa utulivu wa kisiasa, kuongezeka kwa ghasia za magenge, na ukosefu wa huduma za msingi, Haiti iko katikati ya moja ya majanga makubwa zaidi ya kibinadamu duniani. Kulingana na ACPS ya 2024 ripotimagenge yameteka asilimia 85 ya mji mkuu wa taifa hilo, Port-Au-Prince, na kusababisha zaidi ya watu 700,000 waliokimbia makazi yao.
Wengi wa raia wa Haiti waliokimbia makazi yao wametafuta hifadhi katika taifa jirani la Haiti, Jamhuri ya Dominika. Mapema Oktoba, Jamhuri ya Dominika ilitangaza amri ya kuwafukuza, na kulazimisha maelfu ya wahamiaji wa Haiti kurudi kwenye makazi yao yenye migogoro. Huku uhasama ukifikia kilele kipya kufikia Oktoba, mashirika ya kibinadamu yanahofia kwamba idadi ya vifo nchini Haiti inaweza kuongezeka kwa kasi.
“Hali ya usalama inasalia kuwa tete sana, huku kukiwa na ongezeko la vilele vya ghasia kali. Wahaiti wanaendelea kuteseka kote nchini huku shughuli za magenge ya wahalifu zikiongezeka na kupanuka zaidi ya Port-au-Prince, kueneza ugaidi na hofu, kukilemea vyombo vya usalama vya taifa,” alisema María. Isabel Salvador, Mwakilishi Maalum wa Katibu Mkuu na Mkuu wa Ofisi ya Umoja wa Mataifa nchini Haiti (BINUH) katika Umoja wa Mataifa (UN) taarifa kwa vyombo vya habari.
Uvamizi mkubwa wa magenge katika maeneo ya kibiashara ya Haiti umehatarisha maisha ya maelfu ya raia. “Hali nchini Haiti ni mbaya sana, hasa katika mji mkuu. Vitongoji vingi viko chini ya udhibiti wa magenge, ambayo yanatumia vurugu za kikatili,” alisema mratibu wa misaada ya kibinadamu wa Umoja wa Mataifa nchini Haiti Ulrika Richardson. Kulingana na msemaji wa BINUH, “kwa kukosekana kwa wawakilishi wa serikali, magenge yanazidi kudai majukumu ambayo kawaida hupewa polisi na mahakama huku wakiweka sheria zao”.
Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa hivi karibuni ripoti inakadiria kuwa magenge ya Haiti yamekusanya takriban wanachama 5,500, huku karibu nusu yao wakiwa ni watoto walioajiriwa. “Hali mbaya nchini Haiti inawafanya watoto kuwa katika hatari zaidi ya kuajiriwa na magenge. Ukosefu wa fursa za elimu, ajira na mahitaji ya kimsingi huzua hali ambapo kujiunga na magenge kunaonekana kuwa njia pekee ya kujikimu,” alisema msemaji wa Baraza la Usalama. .
Catherine Russell, Wakili Mkuu Mteule wa Haiti wa Kamati ya Kudumu ya Mashirika ya Kimataifa na Mkurugenzi Mtendaji wa Shirika la Umoja wa Mataifa la Kuhudumia Watoto (UNICEF) amesema pamoja na kutumika kama askari wa miguu, watoto walioajiriwa pia wanatumika kama watoa taarifa, wapishi na watumwa wa ngono.
Taarifa ya hivi majuzi kwa vyombo vya habari kutoka Umoja wa Mataifa inaonyesha kuwa kati ya Julai na Septemba, kulikuwa na zaidi ya raia 1,200 waliouawa kutokana na ghasia za magenge yenye silaha, huku mashambulizi haya yakilenga katika Port-Au-Prince na eneo la Artibonite. Zaidi ya visa 170 vya utekaji nyara kwa ajili ya fidia vimerekodiwa pia.
Ukatili wa kijinsia unaofanywa na magenge dhidi ya wanawake na wasichana bado unaendelea nchini Haiti. “Ubakaji wa genge unatumika kama silaha na miili ya wanawake na wasichana ni uwanja wa vita,” alisema Rosy Auguste Ducéna, Meneja Programu, Mtandao wa Kitaifa wa Ulinzi wa Haki za Kibinadamu wa Haiti.
Mnamo Oktoba 26, muungano wa genge la Viv Ansanm ulivamia mitaa ya kitongoji cha Solino huko Port-Au-Prince, na kuchoma moto nyumba kadhaa. Magenge ya wahalifu yameshambulia majimbo ya jirani pia, na kusababisha zaidi ya watu 10,000 kuyahama makazi yao ndani ya wiki moja.
Mnamo Oktoba 2, Jamhuri ya Dominika ilitangaza kwamba itaanza kuwafukuza wakimbizi wa Haiti wapatao 10,000 kwa wiki. Katika wiki tatu za kwanza za Oktoba, karibu Wahaiti 28,000 walifukuzwa kutoka Jamhuri ya Dominika na kurudi Haiti. “Tulikuja hapa kutafuta maisha bora na kazi. Lakini sasa tumerejea kuishi kwa hofu,” alisema Wilner Davail, mhamiaji wa Haiti ambaye aliishi katika Jamhuri ya Dominika.
Kwa mujibu wa Shirika la Mpango wa Chakula Duniani (WFP), kukithiri kwa ghasia za magenge na misukosuko ya kiuchumi imesababisha mzozo mkubwa wa chakula nchini Haiti. Zaidi ya Wahaiti milioni 5, karibu nusu ya idadi ya watu, wanahitaji sana msaada wa chakula, wanakabiliwa na viwango vya shida ya uhaba mkubwa wa chakula. Inakadiriwa kuwa watu milioni 2 wanakabiliwa na viwango vya dharura vya njaa.
Upatikanaji wa huduma za kimsingi kwa mamilioni ya Wahaiti bado unakabiliwa na hatari kubwa. Kulingana na a ripoti na Ofisi ya Kuratibu Masuala ya Kibinadamu (OCHA), ni asilimia 24 tu ya hospitali nchini Haiti zinazofanya kazi, huku raia wengi wakishindwa kumudu huduma za matibabu. UNICEF anaongeza kuwa zaidi ya shule 900 zilifungwa kutokana na masuala ya usalama, na kuathiri zaidi ya watoto milioni 1.
Katika juhudi za kuleta utulivu wa hali na kupunguza shughuli za magenge nchini Haiti, Kenya na Marekani zilianzisha misheni ya askari. Takriban wanachama 400 wa kikosi cha polisi cha kimataifa kinachoongozwa na Kenya waliwasili Port-Au-Prince. Walakini, kwa sababu ya ufadhili mdogo na kuzidiwa na washiriki wa magenge, misheni hii haijafaulu. Kulingana na Human Rights Watch (HRW), ni dola milioni 85 pekee kati ya lengo linalohitajika la dola milioni 600 ambazo zimepatikana hadi sasa.
“Tuna dirisha la mafanikio ambalo linadhihirika kutokana na oparesheni ambazo tayari zimetekelezwa. Rasilimali zitakapopatikana, kutakuwa na maendeleo yanayoonekana ya misheni,” alisema Rais wa Kenya William Ruto.
Umoja wa Mataifa ulikuwa umeomba dola milioni 674 kwa ajili ya mpango wa kukabiliana na misaada ya kibinadamu ambao unaangazia juhudi za ulinzi na usambazaji wa huduma muhimu kwa jamii zilizoathirika. Mfuko wa Udhamini wa Umoja wa Mataifa kwa Msaada wa Usalama wa Kimataifa umepokea dola milioni 67, ambazo hazitoshi katika kutoa huduma za msingi za ulinzi kwa kiwango cha taifa. Umoja wa Mataifa unahimiza michango zaidi ya wafadhili huku hali zikiendelea kuwa mbaya zaidi.
Ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
