UMOJA WA MATAIFA, Nov 05 (IPS) – Chad kwa sasa iko katikati ya mzozo mbaya wa kibinadamu kutokana na kuendelea kwa vita vya kutumia silaha, kuhama kwa watu wengi, njaa iliyoenea, majanga ya asili, na ukosefu wa huduma muhimu kwa ujumla. Kutokana na changamoto za kiusalama kutoka kwa kundi la wanamgambo wa Boko Haram, mamilioni ya watu wa Chad wamekabiliwa na kupungua kwa uhamaji pamoja na ukiukwaji wa haki za binadamu ikiwa ni pamoja na kufungwa, kupigwa, utekaji nyara na mauaji.
Kulingana na makadirio kutoka Shirika la Marekani la Maendeleo ya Kimataifa (USAID), takriban asilimia 32 ya wakazi wa Chad wanategemea misaada ya kibinadamu ili kuishi. Maendeleo nchini Chad yameshuhudia vikwazo vingi kutokana na ghasia za silaha na majanga ya kitaifa, huku Chad ikiorodheshwa kama moja ya nchi maskini zaidi duniani, kulingana na Ripoti ya kila mwaka ya Umoja wa Mataifa ya Maendeleo ya Binadamu.
Inakadiriwa kuwa umri wa kuishi nchini Chad ni miaka 53 pekee. Ni asilimia 22 tu ya wakazi wa Chad wanajua kusoma na kuandika, asilimia sita wanapata umeme, na asilimia nane wanapata huduma za msingi za vyoo. Zaidi ya hayo, karibu asilimia 75 ya watoto wote wanaozaliwa nchini Chad hufanyika bila kuwepo kwa wafanyakazi wa afya.
Ukaliaji wa Boko Haram katika Afrika ya Kati ulianza mwaka 2009, wakati kundi hilo lilipoanzisha uasi nchini Nigeria, na kusababisha vifo vya zaidi ya 300,000 pamoja na watu milioni 2.3 waliokimbia makazi yao. Kisha ikaenea katika mataifa jirani kando ya Bonde la Ziwa Chad. Mwezi Juni, Ofisi ya Kimataifa ya Uhamiaji (IOM) taarifa zaidi ya watu 220,000 waliokimbia makazi yao kutokana na mashambulizi kutoka kwa makundi yenye silaha kwenye Bonde la Ziwa Chad.
Tarehe 27 Oktoba, Boko Haram ililenga ngome ya kijeshi karibu na Ziwa Chad, na kusababisha vifo vya wanausalama 40 wa Chad. Shambulio hili la kushtukiza sio tu liliongeza hofu iliyoenea miongoni mwa raia, lakini pia lilizua wasiwasi miongoni mwa mashirika ya kibinadamu na maafisa wa Chad kwamba hali itaendelea kuwa mbaya kutokana na kuongezeka kwa ukatili wa mashambulizi ya silaha.
Serikali ya Chad imetoa wito kwa jumuiya ya kimataifa kwa ajili ya misaada katika juhudi za kuleta utulivu katika eneo la Ziwa Chad. Bonde la Ziwa Chad linapakana na Cameroon, Chad, Niger na Nigeria, mataifa ambayo Chad inaunda Kikosi Kazi cha Pamoja cha Kimataifa, muungano ambao umejitolea kutokomeza makundi yenye silaha katika eneo hilo.
“Hatua ya pamoja iliyodhamiriwa ni muhimu kutokomeza janga hili ambalo linatishia utulivu na maendeleo ya eneo zima,” alisema Abderaman Koulamallah, msemaji wa serikali ya Chad.
Tarehe 3 Novemba, Rais wa Chad, Mahamat Idriss Deby, alitoa taarifa na kutangaza uwezekano wa Chad kujiondoa kwenye Kikosi Kazi cha Pamoja cha Kimataifa, akitaja kutokuwepo kwa uratibu katika juhudi za pamoja dhidi ya mashirika ya kigaidi. Deby alionyesha kufadhaishwa na mawasiliano duni ya muungano huo na utendakazi ulioboreshwa.
Mafuriko makubwa na mvua kubwa imesababisha uharibifu mkubwa kwa miundombinu muhimu nchini Chad katika kipindi cha 2024, na kuzidisha mzozo wa kibinadamu. Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya Kuratibu Masuala ya Kibinadamu (OCHA) imethibitishwa mwezi Oktoba kwamba majimbo yote 23 ya Chad yamepata mvua za muda mrefu, na kuathiri zaidi ya raia milioni 1.9.
Takwimu kutoka kwa ACPS, shirika lisilo la faida ambalo linachambua majanga ya kimataifa ya kibinadamu, zinaonyesha kuwa kufikia Oktoba 18, kumekuwa na zaidi ya vifo 576 vinavyohusiana na mafuriko. Zaidi ya hayo, zaidi ya nyumba 218,000 ziliharibiwa na 342,000 ziliharibiwa vibaya sana.
Zaidi ya hekta milioni 1.9 za ardhi zilizotengwa kwa ajili ya kilimo zimefurika na kuua zaidi ya mifugo 72,000. Hii imeharibu uchumi wa Chad na kuzidisha kwa kiasi kikubwa mzozo wa njaa unaoikabili. Kwa mujibu wa Mpango wa Chakula Duniani (WFP), zaidi ya Wachad milioni 3.4 wanakabiliwa na uhaba mkubwa wa chakula, ongezeko kubwa la asilimia 240 kutoka 2020.
Chad pia ina moja ya idadi ya wakimbizi inayokua kwa kasi zaidi barani Afrika, ambayo kwa sasa inawahifadhi zaidi ya wakimbizi milioni 1.2, wengi wao wakiwa wahamiaji wa Sudan ambao walikimbia hali mbaya ya Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Sudan. Kutokana na idadi kubwa ya rasilimali na fedha zinazotolewa ili kupunguza mzozo wa wakimbizi, jumuiya za wakimbizi wa ndani nchini Chad zinakabiliwa na ukosefu wa misaada ya kibinadamu.
Umoja wa Mataifa na washirika wake kwa sasa wako mstari wa mbele katika mgogoro huu wakitoa msaada wa matibabu, huduma za elimu, chakula na maji safi ya kunywa. OCHA na washirika wake ripoti kwamba wametenga zaidi ya dola milioni 148 ili kupunguza majanga ya kibinadamu yanayoikumba Chad na mataifa jirani, wakilenga “kukabiliana na njaa na utapiamlo, kuepusha njaa, kuzuia milipuko ya magonjwa, na kushughulikia majanga yanayohusiana na hali ya hewa.”
Zaidi ya hayo, Mpango wa Mwitikio wa Kibinadamu wa 2024 kwa eneo la Bonde la Ziwa Chad unataka kusaidia zaidi ya watu milioni 22, unaohitaji takriban dola milioni 4.7 za ufadhili. Umoja wa Mataifa unaendelea kuhimiza michango zaidi ya wafadhili huku hali katika eneo hilo zikizidi kuzorota.
Ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
