BAKU, Nov 16 (IPS) – Wakati mazungumzo ya COP29 yakiendelea huko Baku, viongozi wa kilimo wanatoa hitaji la kuhimili hali ya hewa na masuluhisho yanayotokana na data kusaidia wakulima waliotengwa na jumuiya za kipato cha chini.
Katika mahojiano maalum na Inter Press Service (IPS), Ismahane ElouafiMkurugenzi Mtendaji wa Muungano wa Vituo vya Kimataifa vya Utafiti wa Kilimo (CGIAR), inajadili athari za zana za kidijitali, kilimo cha usahihi, na mifumo ya chakula chenye hewa chafu katika kufikia mustakabali wa chakula endelevu na wenye usawa.
Huduma ya Vyombo vya Habari: Je, zana za kidijitali zinafaa kwa kiasi gani katika kusaidia wakulima waliotengwa?
Ismahane Elouafi: Zana za kidijitali hutoa uwezo mkubwa, hasa katika kuziba pengo la maarifa kati ya wataalam wa kilimo na wakulima wa vijijini ambao mara nyingi wanakosa upatikanaji wa taarifa. Katika miongo michache iliyopita, ufadhili wa huduma za ugani za kitamaduni umepungua, kwa hivyo suluhu za kidijitali katika lugha za kienyeji zinaweza kujaza pengo hili. Hebu wazia mkulima akipokea ushauri wa wakati halisi kuhusu kusimamia maji, rutuba ya udongo, au magonjwa katika lugha anayoelewa—hii inaweza kuleta mapinduzi katika kilimo kidogo. Zaidi ya hayo, kilimo cha usahihi, ambacho huhitaji pembejeo kwa maeneo mahususi na muundo wa udongo, huruhusu mikakati ya kilimo iliyoboreshwa zaidi ambayo huongeza rasilimali na mavuno.
IPS: Je, unaweza kueleza jinsi kilimo cha usahihi kinavyofanya kazi kwa vitendo?
Elouafi: Kilimo cha usahihi huturuhusu kuwasilisha pembejeo kamili—maji, virutubisho, au mbolea—zinazohitajika kwa shamba mahususi. Mbinu hii inapunguza upotevu na athari za mazingira, na ni muhimu sana katika maeneo ambayo rasilimali ni chache. Kwa mfano, ikiwa mmea unahitaji mililita 20 za maji katika mita moja ya mraba lakini mililita 10 pekee umbali wa kilomita chache, kilimo cha usahihi kinahakikisha kuwa hatutumii rasilimali kupita kiasi. Hatimaye, lengo ni kuongeza tija kwa njia endelevu, kuzalisha pato zaidi kwa kila hekta na pembejeo chache, hasa katika wakati ambapo shinikizo la hali ya hewa linatutaka tuwe makini na athari za kimazingira.
IPS: Je, bioanuwai ni muhimu kwa mifumo thabiti ya kilimo?
Elouafi: Ustahimilivu unamaanisha kwamba baada ya mshtuko—ukame, mafuriko, au hata migogoro—wakulima wanaweza kurudi nyuma na kuendelea na uzalishaji. Lengo la CGIAR ni kutoa zana, teknolojia na rasilimali za kijeni zinazowezesha hili. Tumeunda aina za mpunga zinazostahimili mafuriko na mahindi ambayo hustahimili ukame, na hivyo kusaidia wakulima kudumisha uzalishaji licha ya matatizo ya hali ya hewa. Sababu nyingine muhimu ni umwagiliaji mdogo, ambao unawawezesha wakulima kukabiliana na ukame kwa kutoa maji ya ziada, kuhakikisha ustahimilivu na usalama wa chakula.
IPS: Umetaja mifumo ya chakula chenye hewa chafu. Je, kilimo kinaweza kuchangia vipi katika malengo ya hali ya hewa?
Elouafi: Kilimo kinawajibika kwa takriban asilimia 33 ya gesi chafu duniani. Kwa kuhamia mazoea ya kutoa hewa chafu kidogo, tunaweza kupunguza kwa kiasi kikubwa methane na uzalishaji mwingine. Kwa mfano, mashamba ya jadi ya mchele hutoa kiasi kikubwa cha methane. Hata hivyo, mbinu mbadala za kulowesha na kukausha zinaweza kupunguza uzalishaji wa methane kwa asilimia 30 huku zikiongeza tija kwa asilimia 33. Katika mifugo, kutumia malisho maalum na kusoma vijidudu vya utumbo wa wanyama kunaweza kupunguza uzalishaji wa methane kwa hadi asilimia 60. Kilimo kimewekwa katika nafasi ya kipekee ya kutunza kaboni kupitia mazoea kama vile upandaji miti shamba na bioanuwai, ambayo ni muhimu katika kukabiliana na mabadiliko ya hali ya hewa.
IPS: Je, matumizi ya mtandao na data yanaweza kuimarisha usalama wa hali ya hewa?
Elouafi: Kabisa. Ufikiaji wa kidijitali na upatikanaji wa mtandao katika maeneo ya vijijini unaweza kutoa taarifa za hali ya hewa kwa wakati, kama vile utabiri wa mvua, ambao huwapa wakulima uwezo wa kufanya maamuzi bora ya upandaji. Kwa miradi kama vile mtandao wa nanosatellite wa Elon Musk kupanua ufikiaji wa mtandao, wakulima waliotengwa wanaweza kuongeza data ya hali ya hewa. CGIAR pia inalenga katika kutoa data sahihi kwa ajili ya Kusini mwa Ulimwengu, kwa vile miundo iliyopo ya hali ya hewa mara nyingi hutegemea data kutoka Kaskazini mwa Ulimwengu, ambayo haiakisi hali halisi katika maeneo kama vile Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara au Asia Kusini. Data yetu inaweza kufahamisha mikakati ya hali ya hewa mahususi, inayotekelezeka.
IPS: Je, CGIAR inasaidiaje ubunifu na uthabiti katika maeneo hatarishi?
Elouafi: CGIAR inaendesha mtandao mkubwa zaidi wa utafiti wa kilimo wa kimataifa unaofadhiliwa na umma, kwa kuzingatia sana nchi zenye mapato kidogo. Lengo letu ni kuziba pengo la mavuno kati ya mataifa ya kipato cha juu na cha chini kwa kutoa bundi za ubunifu: aina zinazostahimili ukame, umwagiliaji mdogo, uboreshaji wa usindikaji na upatikanaji wa masoko. Kwa kuwasaidia wakulima kujumuisha ubunifu huu, tunahakikisha wanakuwa na uthabiti zaidi na wana mapato thabiti. Zaidi ya hayo, utafiti wetu husaidia watunga sera kubuni mifumo bora zaidi ya kusaidia wakulima wadogo na kuhamasisha mifumo endelevu ya chakula cha kilimo.
IPS: Je, unatarajia COP29 itafanikisha nini katika kuendeleza ajenda za kilimo na hali ya hewa?
Elouafi: COP29 lazima isonge mbele kasi kutoka COP28wapi Tamko la UAE kuhusu Mifumo Endelevu ya Kilimo cha Chakula iliidhinishwa na nchi 160. Mifumo ya kilimo, chakula na maji inapaswa kuwa kitovu cha mijadala ya hali ya hewa. Tunapotazamia COP30 nchini Brazili, pamoja na utaalam wake katika kilimo chenye urejeshaji na uzingatiaji wa hali ya hewa, ninatumai tutaendelea kukitazama kilimo kama sehemu ya tatizo la hali ya hewa bali kama suluhu muhimu kwa hilo. Kukabiliana na hali ya hewa katika kilimo ni jambo lisiloweza kujadiliwa—maisha na riziki hutegemea hilo.
Ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
