Dar es Salaam. Kampeni zimeanza. Viongozi wetu wa baadaye wanapaza sauti wakitafuta nafasi ya kuongoza mitaa, vijiji na vitongoji vyetu.
Katika kipindi hiki, sauti za ahadi, matumaini na malengo ya maendeleo zinavuma.
Je, wananchi tumeshajiandaa kusikiliza kwa makini na kuchambua tunachosikia?
Kusikiliza ni jukumu letu kama wapigakura. Ni fursa ya pekee ya kuchuja na kutathmini. Katika uchaguzi wa serikali za mitaa wa mwaka 2019, asilimia 64 ya wapigakura walihudhuria kampeni za wagombea katika maeneo yao, kulingana na Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi).
Hii inaonyesha kampeni ni darasa la kuelimisha wapigakura juu ya nani anayefaa kupewa jukumu la kuongoza.
Umuhimu wa kusikiliza kampeni
Kampeni si majukwaa ya burudani pekee, ni chanzo cha taarifa muhimu zinazoweza kubadilisha mustakabali wa maeneo yetu. Kupitia kampeni, wananchi wanapata fursa mbalimbali.
Katika kampeni ndiko mpigakura atakapojua sera za wagombea kwa kusikiliza mipango yao kuhusu huduma za afya, elimu, miundombinu na maendeleo ya kiuchumi.
Kwa mfano, takwimu za mwaka 2023 kutoka Taasisi ya Uchambuzi wa Sera za Kijamii (Repoa), zinaonyesha asilimia 73 ya maendeleo ya mitaa yanategemea utekelezaji wa sera bora za viongozi wa serikali za mitaa.
Lakini, kusikiliza kampeni kunamwezesha mpigakura kumhoji mgombea moja kwa moja kuhusu masuala yanayohusu jamii.
Ukiwa msikivu, unaweza kutambua nani anajua matatizo ya eneo husika na yupi ana mbinu bora za kuyatatua.
Kampeni ndilo jukwaa litakalokuwezesha kutambua uwezo wa uongozi. Maneno ya kampeni yanaweza kufichua maono, uadilifu, na maadili ya mgombea. Hii inakupa picha ya jinsi atakavyoongoza iwapo atachaguliwa.
Utafiti wa Shirika la Umoja wa Mataifa la Maendeleo (UNDP) wa mwaka 2022 unaonyesha wananchi walioweka mkazo katika kusikiliza kampeni waliongeza uwezekano wa kuchagua viongozi bora kwa asilimia 85.
Aidha, ripoti ya Tume Huru ya Taifa ya Uchaguzi (INEC) ya mwaka 2019 ilionyesha wananchi wengi waliosikiliza kampeni walihamasika zaidi kupiga kura, huku wakipata maarifa ya kuchagua viongozi wenye weledi.
Hata hivyo, kuna changamoto. Ripoti ya Kituo cha Demokrasia Tanzania (TCD) ya mwaka 2021 inaonyesha asilimia 48 ya wananchi hushiriki kampeni bila kuelewa undani wa wanachosema wagombea.
Hii ni hatari, kwani huenda tukachagua viongozi kwa ushabiki badala ya uwezo.
Maendeleo yetu kama jamii yanategemea maamuzi tunayofanya wakati wa uchaguzi.
Kusikiliza kwa makini ni uwekezaji wa muda ambao matokeo yake yanaweza kudumu kwa miaka mingi.
Wilaya ya Mbeya Vijijini, mwaka 2019, iliibuka na maendeleo makubwa baada ya wananchi wake kusikiliza kwa makini sera za wagombea na kuchagua viongozi waliotoa ahadi zinazotekelezeka.
Katika kipindi cha miaka mitano iliyofuata, takwimu za REPOA zinaonyesha kuwa miundombinu ya barabara iliimarika kwa asilimia 62.
Katika Halmashauri ya Jiji la Dodoma, mwaka 2015, uamuzi wa kuchagua viongozi walioweka mbele suala la elimu ulisaidia kuongeza shule za sekondari kutoka 18 hadi 25 ndani ya miaka mitano, kwa mujibu wa ripoti ya Wizara ya Elimu ya mwaka 2020.
Kusikiliza ni zaidi ya kusikia, ni mchakato wa kuchambua na kuelewa. Hapa kuna vidokezo vya kusaidia kusikiliza kwa ufanisi.
Tenga muda wa kuhudhuria kampeni na hakikisha unahudhuria mikutano angalau mara moja kwa kila mgombea anayewania nafasi ya uongozi katika eneo lako.
Andika maswali yako, jiandae kabla ya kuhudhuria kampeni kuhusu changamoto za eneo lako.
Chambua kauli za wagombea na utambue ahadi zinazowezekana kutekelezwa na zile ambazo ni ndoto zisizotekelezeka.
Zungumza na wenzako baada ya kampeni, shiriki mawazo na majirani au familia yako. Kusikia mitazamo tofauti kunaweza kusaidia kufanya uamuzi bora.
Kampeni si kipindi cha kupuuza. Ni kipindi cha kuweka masikio wazi na akili makini.
Tumeshuhudia jinsi kusikiliza kunavyoweza kuleta mabadiliko chanya. Hili ni jukumu letu kwa vizazi vya sasa na vijavyo.
Katika maneno ya Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Nyerere: “Uongozi bora ni matokeo ya wananchi waliodhamiria kufanya maamuzi sahihi.”
Tusikubali maamuzi yetu yazuiliwe na kelele za siasa zisizo na maana. Badala yake, tujifunze, tusikilize, na tujiandae kupiga kura kwa ujasiri na hekima.
Tanzania inaelekea katika ukurasa mpya wa historia yake.
Tuanze safari hiyo kwa kusikiliza kampeni kwa makini. Hii ni fursa yetu ya kufanya mabadiliko ya kweli. Wakati ni sasa, jukumu ni letu sote.
Tuna miaka mitano ijayo mikononi mwetu. Hali ya elimu, afya, barabara, na usalama wa maeneo yetu itategemea kura tunayopiga.
Lakini kabla ya kupiga kura, ni lazima tusikilize. Tuwaulize wagombea maswali magumu, tuchambue kauli zao, na tusimame kama raia wenye jukumu la kuleta maendeleo.
Maamuzi yetu ya leo ndiyo yatakayobeba uzito wa kesho.
Kampeni ni zaidi ya jukumu la wapigakura. Ni nafasi ya kila mwananchi kuhusika katika mchakato wa kidemokrasia.
Tunaposhiriki kwa kusikiliza na kuchangia hoja, tunatoa mchango muhimu wa kuboresha mijadala ya kitaifa.
Kila swali unalouliza, kila hoja unayojadili, ni mchango wa kufanikisha uchaguzi wa viongozi bora zaidi.
Takwimu za mwaka 2021 kutoka INEC zinaonyesha asilimia 36 ya wapigakura walihudhuria kampeni na kushiriki mijadala ya moja kwa moja.
Hata hivyo, idadi hii bado iko chini ikilinganishwa na asilimia 64 ya waliohudhuria tu bila kushiriki.
Ushiriki wa kipekee ni ufunguo wa kubaini uhalisia wa wagombea, kwani mara nyingi maswali ya moja kwa moja huleta majibu yanayoonyesha ukamilifu au upungufu wa sera za mgombea.
Kwa mfano, katika kampeni za uchaguzi wa serikali za mitaa mwaka 2019, wakazi wa Tarime walihamasika kuuliza maswali yanayohusu changamoto za majisafi.
Ushiriki huu uliwasaidia kuchagua viongozi walioanza haraka kushughulikia tatizo hilo.
Kufikia mwaka 2021, kiwango cha upatikanaji wa majisafi katika eneo hilo kiliongezeka kwa asilimia 30, kulingana na Wizara ya Maji.
Katika ulimwengu wa kampeni, si kila ahadi ni ya kweli na inayotekelezeka.
Kusikiliza kwa makini kunatupa uwezo wa kupambanua ahadi zinazotekelezeka kutoka kwa zile zisizo na msingi wa uhalisia.
Wananchi wanapaswa kuzingatia masuala kama uhalali wa vyanzo vya fedha, muda wa utekelezaji, na weledi wa mgombea katika kufanikisha ahadi hizo.
Ripoti ya Taasisi ya Twaweza ya mwaka 2022 inaonyesha asilimia 42 ya wapigakura waliopima kwa makini uhalisia wa ahadi za wagombea walihamasika zaidi kupiga kura kwa misingi ya sera, na si ushabiki.
Hii inaonyesha kwamba kusikiliza na kuchambua ni msingi wa kufanya maamuzi yenye maana.
Tuna jukumu la kuhakikisha tunachukua nafasi hii kwa uzito wake.
Kampeni ni kipindi muhimu, si kwa wagombea pekee, bali pia kwa wananchi wote. Kusikiliza kwa makini, kushiriki mijadala, na kuchambua hoja ni njia za kuimarisha mustakabali wetu.
Wananchi wenzangu, tuchangamkie nafasi hii. Mfumo bora wa uongozi unajengwa na sisi wenyewe, kuanzia sasa tunapohudhuria na kusikiliza kampeni za wagombea wetu.
