BULAWAYO, Desemba 18 (IPS) – Wakati idadi ya watu katika miji ya Afŕika inavyoongezeka, seŕikali zinajitahidi kutoa ufumbuzi endelevu wa uchukuzi wa umma, hali ambayo imesababisha kukwama katika wilaya kuu za biashaŕa.
Makadirio yanaonyesha ukuaji wa haraka wa idadi ya watu mijini kote barani, na wapangaji wa miji wanabanwa sana na wakati kuhusu jinsi nafasi mpya na miundombinu itaundwa kwa ajili ya usafiri wa umma wenye ufanisi.
Idadi inayoongezeka ya miji inatarajiwa kuathiri idadi ya watu zaidi ya Watu milioni 10 kufikia 2035lakini huduma za kijamii zinashindwa kuendana na mzigo uliokithiri kwenye miundombinu iliyopo, huku usafiri wa umma ukiwa mojawapo ya sehemu kuu za kushikilia.
Katika nchi kama Zimbabwe, ambapo huduma za usafiri zinazomilikiwa na serikali zimepitwa na maelfu ya watu waendesha teksi haramu, serikali za mitaa zinapigana vita vya juu ili kuleta utulivu kutoka kwa machafuko ya mijini.
Katika miji mikuu miwili ya nchi, Harare na Bulawayo, manispaa zimeweka hatua za kupunguza msongamano wa sekta ya usafiri wa ummalakini haya yamepungua kwa vile waendeshaji waliosajiliwa na ambao hawajasajiliwa wamepuuza mara kwa mara amri za kufanya kazi kutoka kwa sehemu zilizoainishwa.
Kwa mfano, mwaka wa 2015, jiji la Bulawayo lilitoa kandarasi ya mamilioni ya dola kwa ajili ya ujenzi wa jengo lililotarajiwa kuwa. kituo cha usafiri wa umma cha siku zijazolakini waendeshaji wameikwepaikidai nafasi yake katika wilaya kuu ya biashara ni mbaya kwa biashara.
Wakati Nafasi ya Teksi ya Egodini Mall na Soko la Wafanyabiashara Wasio Rasmi ilitarajiwa pia kutoa nafasi ya biashara kwa wachuuzi kwa kutarajia biashara kutoka kwa wasafiri, ina alama ya ghuba tupu za kuuza, na wafanyabiashara wanapendelea njia za CBD zilizojaa badala yake.
Meya wa jiji David Coltart amekubali kuwa mradi huo unahatarisha kuwa tembo mweupe, na ujenzi wa awamu inayofuata ya mradi umesimamishwa ili kukabiliana na changamoto hizi, akiangazia changamoto ambayo miji inayokua inakabiliana nayo katika juhudi zao za kuboresha huduma za kisasa.
Maumivu ya kichwa ya usafiri wa umma nchini Zimbabwe yanakuja wakati wa Siku ya Pili ya Usafiri Endelevu Duniani mwezi huu wa Novemba, ambapo watunga sera na mashirika yanafikiria upya uhamaji mijini.
Masuala mengine muhimu ni pamoja na njia za kujumuisha usafiri wa umma katika uboreshaji mpana wa “usalama na usalama, kupunguza uchafuzi wa mazingira na uzalishaji wa CO2 na kuongeza mvuto wa mazingira ya mijini,” kulingana na mkutano wa Tume ya Uchumi ya Umoja wa Mataifa ya Afrika (UNECA) wakati wa Mkutano wa Dunia wa 2023. Siku ya Usafiri Endelevu.
Kulingana na UN Habitatsiku hiyo ilitangazwa na Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa “kwa kutambua jukumu muhimu la mifumo ya usafiri salama, nafuu, inayofikika na endelevu kwa wote katika kusaidia ukuaji endelevu wa uchumi, kuboresha ustawi wa jamii ya watu, na kuimarisha ushirikiano na biashara ya kimataifa kati ya nchi.”
Hata hivyo, ili kufanikisha hili, UNECA inasema serikali za Afrika lazima kuweka “hatua za kurekebisha” ambazo zitahakikisha mifumo ya usafiri ya bara ni endelevu zaidi na rafiki wa mazingira.
“Serikali za Afŕika lazima ziweke kipaumbele katika upangaji jumuishi wa miji,” alisema Atkeyelsh Persson, mkuu wa Sehemu ya Ukuaji wa Miji na Maendeleo katika Tume ya Uchumi ya Afŕika.
“Maeneo muhimu ya kuzingatia ni pamoja na kuboresha miundombinu kama vile barabara na huduma,” Persson aliiambia IPS.
Haya yanajiri wakati Zimbabwe na mataifa mengine ya kikanda yanaonekana kurudi nyuma katika kutimiza malengo ya UNECA huku yakijitahidi kukabiliana na ukuaji wa haraka wa miji na kutoa suluhu endelevu za usafiri wa mijini kwa wakazi wa mijini.
Wakati wa uzinduzi wa Siku ya Usafiri Endelevu Duniani mwaka jana, UNECA ilisema bara hilo linahitaji haraka kutengeneza miundombinu ya usafiri wa umma endelevu na dhabiti ikiwa Afrika “itaboresha maendeleo ya barabara kuu zilizounganishwa, reli, maji na njia za ndege.”
Shirika hilo lilibainisha kuwa ukuaji wa haraka wa miji barani Afrika pia ni wito wa kuongeza ufumbuzi endelevu wa usafiri wa mijini, lakini pamoja na Serikali kupunguza matumizi ya fedha za umma na pia kukauka kwa wawekezaji binafsi kwenye sekta hiyo, usafiri wa umma umedorora tu.
“Licha ya ukuaji huu wa idadi ya watu mijini, kasi ya ukuaji wa makazi, miundombinu, na huduma za kimsingi haijaendana na ukuaji huu wa miji,” alisema Nyovani Madise, profesa wa demografia na Rais wa Muungano wa Mafunzo ya Idadi ya Watu Afrika.
“Hii imesababisha kuongezeka kwa makazi holela mijini, taka na uchafuzi wa mazingira, msongamano barabarani na msongamano,” Madise aliiambia IPS.
Wakati UNECA imetoa wito wa kuboreshwa kwa uchukuzi uliounganishwa, reli ya Zimbabwe iliyokuwa ikistawi imekuwa haipo kabisa, na Shirika la Reli la Kitaifa. kusimamisha huduma yake ya treni ya abiria akitaja changamoto za kiutendaji.
Kama sehemu ya juhudi za kukata tamaa za kukabiliana na ufinyu wa nafasi ya usafiri wa umma, manispaa ya Bulawayo inapanga kuchukua nafasi ya maegesho katika kituo cha gari moshi cha National Railways of Zimbabwe kwa matumizi kama kituo cha basi la masafa marefu.
Hatua hiyo isiyo ya kawaida ilichochewa na ongezeko la idadi ya mabasi ya masafa marefu mjini Bulawayo ambao wamejiunga na teksi ndogo za maharamia zinazobeba abiria katika maeneo ambayo hayajatajwa.
Maendeleo haya yamedhihirisha zaidi matatizo ambayo baadhi ya nchi za Kiafrika hukabiliana nazo katika kusawazisha ongezeko la watu mijini na mahitaji ya usafiri wa umma, jambo ambalo linaweza kuwa fursa iliyokosa kuelekea mapendekezo ya UNECA.bara linalojumuisha jamii, endelevu kimazingira, na linalotawaliwa vyema.”
Ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
© Inter Press Service (2024) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
