UMOJA WA MATAIFA, Jan 16 (IPS) – Makubaliano ya kusitisha mapigano kati ya mataifa ya Israel na Palestina yalifikiwa tarehe 15 Januari, 2025, na hivyo kumaliza uhasama katika Ukanda wa Gaza. Haya yanajiri baada ya takriban miezi 15 ya mzozo, ambao umesababisha uharibifu mkubwa kwa miundombinu ya Wapalestina, maendeleo na maisha ya raia. Mpango wa awamu tatu unaopendekezwa kwa ajili ya makubaliano ya kusitisha mapigano ni pamoja na kurejea kwa mateka wa Israel, wakimbizi wa Kipalestina wanaorejea nyumbani, na ujenzi wa Gaza. Zaidi ya hayo, usitishaji huo wa mapigano unatarajiwa kukomesha Vita vya Israel-Hamas na kupunguza kwa kiasi kikubwa mzozo wa kibinadamu unaotokea katika Ukanda wa Gaza.
Katika siku zilizotangulia makubaliano ya kusitisha mapigano, maafisa wa Marekani wametoa maoni kwamba uwezekano wa kusitisha mapigano ulikuwa na uwezekano mkubwa zaidi kuliko hapo awali. Kwa mujibu wa mshauri wa usalama wa taifa wa Marekani Jake Sullivan, Israel na Hamas wamekuwa karibu kupata makubaliano ya kusitisha mapigano mara kadhaa huko nyuma lakini siku zote walikuwa wamefeli. Sullivan alisema kwamba mnamo Januari 13, mazungumzo kati ya viongozi yalikuwa na “maana ya jumla kwamba hii (mazungumzo ya kusitisha mapigano) yanakwenda katika mwelekeo sahihi.”
Nadhani shinikizo linaongezeka kwa Hamas kufikia ndiyo, na nadhani Israel pia imefikia kiasi kikubwa cha malengo yake ya kijeshi huko Gaza, na kwa hiyo, wako katika nafasi ya kuweza kusema 'ndiyo'. Swali ni je! sasa, tunaweza sote kwa pamoja kuchukua wakati huu na kufanya hili lifanyike?” Alisema Sullivan.
Mnamo Januari 14, Waziri wa Mambo ya Nje wa Merika, Antony Blinken, alitoa hotuba katika makao makuu ya Baraza la Atlantiki ambayo ilielezea kwa undani mipango ya baada ya vita ya Gaza wakati usitishaji wa mapigano unakaribia. Blinken alisema kuwa vita hivyo “viko tayari kuhitimishwa” na kwamba usitishaji mapigano uko tayari kutekelezwa. Pia alizungumzia ukosoaji huo juu ya majibu ya utawala wa Biden kwa mzozo huo wa miezi 15, akisema, “Natamani ningesimama hapa leo na kukuambia kwa uhakika kwamba tulipata kila uamuzi sawa. siwezi.”
Ingawa si Israel au Hamas ambao wamethibitisha rasmi habari za kusitisha mapigano hadi sasa, msemaji mkuu wa Hamas Basem Neim aliwafahamisha waandishi wa habari kwamba Hamas imekubali hilo. Vyanzo vingine vyenye ufahamu wa moja kwa moja wa mazungumzo ya kidiplomasia kati ya maafisa wa Israel vilithibitisha habari hiyo kwa waandishi wa habari pia. Mnamo Januari 15, Rais Mteule wa Marekani Donald Trump alithibitisha kwamba makubaliano ya kusitisha mapigano yamefikiwa juu ya chapisho la media ya kijamii ilishirikiwa kwenye jukwaa Ukweli wa Kijamii
Kulingana na vyanzo vya kidiplomasia vya Marekani, ni toleo la rasimu tu la makubaliano hayo ambalo limeidhinishwa na Hamas na Israel, na toleo lililorekebishwa litajadiliwa na kukamilishwa katika siku zijazo. Utekelezaji wa usitishaji mapigano unaweza kuanza wikendi hii.
Huku muda wa rais Biden ukikamilika, rais mteule Donald Trump anatarajiwa kusimamia utekelezaji wa makubaliano ya kusitisha mapigano. Awamu ya kwanza ya usitishaji mapigano inahusisha mateka 33 wa Israel huko Gaza kuachiliwa na kurejeshwa Israel ndani ya siku 42 za kwanza baada ya kutekelezwa kwa makubaliano hayo. Kwa upande wake, Israel imekubali kuwaachilia kama wakimbizi 1,000 wa Kipalestina kutoka magereza ya Israel. Zaidi ya hayo, Israel itaanza kuondoa wanajeshi wake kutoka Gaza. Mara baada ya makubaliano hayo kukamilika na pande zote mbili, inatarajiwa kwamba maelfu ya Wapalestina waliokimbia makazi yao wataanza kurejea kaskazini mwa Gaza, eneo lenye vikwazo zaidi vya kijeshi katika eneo hilo, na misaada ya kibinadamu itaanza kumiminika mara kwa mara.
Zaidi ya hayo, Israel ingeanza kuwaondoa wanajeshi wake katika vituo vilivyo na watu wengi huko Gaza huku ikidumisha ufikiaji wa eneo la buffer kwenye mpaka wa Gaza-Misri, unaojulikana pia kama Philadelphi Corridor.
Awamu ya pili ya usitishaji mapigano inaaminika kuwa alama rasmi ya mwisho wa Vita vya Israel na Hamas. Katika awamu hii, Hamas inatarajiwa kuwaachia huru wanaume au wanajeshi wote wa Israel waliosalia huku Israel ikirudisha idadi iliyokubaliwa ya wafungwa.
Ingawa usitishwaji wa mapigano hauna uhakika wa kuendelezwa baada ya kukamilika kwa awamu ya kwanza, Israel imeonyesha katika nyaraka za kusitisha mapigano kwamba maafisa wake wamejitolea kufanya mazungumzo ya awamu mbili zijazo, ambayo itahusisha kuwaondoa kabisa wanajeshi wa Israel katika ardhi ya Palestina.
Katika awamu ya tatu ya makubaliano ya kusitisha mapigano, Hamas itarudisha mabaki ya mateka wote wa Israel waliofariki huku Israel ikirudisha yale ya mateka wa Palestina waliofariki. Kisha Israel itahitimisha mzingiro wa Ukanda wa Gaza na haitajenga upya operesheni za kijeshi zinazolenga Palestina.
Licha ya maafisa kutoka Marekani, Israel na Palestina kueleza matumaini kwa makubaliano ya kusitisha mapigano, wengi wameelezea wasiwasi wao juu ya kutokuwa na uhakika wa usitishaji mapigano huo kutekelezwa kikamilifu. “Nimeshauriwa tu kwamba kumetangazwa usitishaji vita huko Gaza. Kabla ya sisi sote kusherehekea, ingawa, ni wazi sote tutataka kuona jinsi hiyo inavyotekelezwa vizuri, “alisema Mwenyekiti wa Kamati ya Mahusiano ya Kigeni ya Seneti ya Merika James Risch.
Kwa makubaliano haya, hali ya kibinadamu huko Gaza inatarajiwa kuimarika. Mashambulizi ya anga kutoka kwa Wanajeshi wa Ulinzi wa Israel yanatarajiwa kumalizika na kusitishwa kwa vizuizi kaskazini mwa Gaza kunatarajiwa kuruhusu mashirika ya misaada ya kibinadamu kuwafikia watu ambao wanahitaji msaada mkubwa. Abdallah al-Baysouni, raia wa Palestina anayeishi Gaza, aliwaambia waandishi wa habari kwamba yeye na familia yake “wana furaha sana kwamba mgogoro huu – huzuni hii, mabomu na kifo kilichotupata – hatimaye umekwisha. Na kwamba tutarudi katika miji yetu ya asili na kurudi kwa familia zetu huko Beit Hanoun … na kurudi kwenye maisha yetu ya zamani na kuwa na furaha na kuishi kama tulivyokuwa tukiishi zamani.”
Ripoti ya Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya IPS
Fuata @IPSNewsUNBureau
Fuata IPS News UN Bureau kwenye Instagram
© Inter Press Service (2025) — Haki Zote ZimehifadhiwaChanzo asili: Inter Press Service
