Takriban asilimia 90 ya watu katika Ukanda wa Gaza wamelazimika kuyahama makazi yao, na kulazimika kuhama ili kukwepa operesheni za kijeshi za Israel. Wengi wamehamishwa mara kwa mara, mara 10 au zaidi.
Sehemu kubwa ya Gaza ni vifusi, huku mashambulizi ya anga na operesheni za kijeshi za Israel yameharibu au kuharibu karibu asilimia 60 ya majengo, yakiwemo nyumba, shule na hospitali. Kampeni ya mabomu isiyokoma imesukuma huduma za afya ukingoni, mfumo wa taka ngumu umeanguka, na kusababisha hatari kubwa za mazingira na afya, na mfumo wa maji umepunguzwa sana.
Habari za Umoja wa Mataifa
Um Mohamed Hanoun, alikimbia kutoka kitongoji cha Al-Karama katika Jiji la Gaza hadi maeneo ya kati ya Gaza.
Habari za UN Mwandishi wa habari huko Gaza amekuwa akizungumza na raia waliokimbia makazi yao huko Nuseirat, katikati mwa Gaza, ambao wanatarajia kurejea katika yale yaliyosalia ya nyumba zao na kujenga upya maisha yao.
Licha ya hali mbaya ya kibinadamu, um Mohammed Hanoun amedhamiria kurejea katika kitongoji cha Al-Karama kaskazini mwa Gaza na familia yake, ingawa alipokea habari kwamba nyumba yake imeharibiwa katika shambulio la ndege isiyo na rubani.
“Mpango wangu ni kuondoa vifusi, kuweka hema juu ya ardhi yangu, na kuishi huko,” alisema. “Ninachojali ni kuona nyumba yangu. Natumai kwamba Gaza itajengwa upya jinsi ilivyokuwa, na kwamba maisha yetu yatarudi kama yalivyokuwa.”
Habari za Umoja wa Mataifa
Sami Abu Tahoun, aliyefukuzwa kutoka Jiji la Gaza.
'Tunastahili maisha bora kuliko haya'
“Nataka kurejea katika Jiji la Gaza kwa sababu moja, na hiyo ni kumuona baba yangu,” anasema Sami Abu Tahoun, mtoto aliyefukuzwa kutoka katika Jiji la Gaza, baada ya kupata habari za makubaliano ya kusitisha mapigano – ambayo siku ya Alhamisi bado yalikuwa mashakani. Baraza la mawaziri la vita la Israel limeshindwa kupigia kura makubaliano hayo.
Kijana huyo anasema hakuwa amemwona babake tangu mzozo ulipowalazimu kuondoka katika mji wa Gaza, katika upande wa kaskazini wa Ukanda huo. “Tulipoondoka nyumbani kwetu, nilipoteza kitu muhimu maishani, baba yangu. Mama yangu aliponiomba nisali, nilikataa. Nilitaka kungoja hadi niweze kuomba na baba yangu.”
Habari za Umoja wa Mataifa
Ayman Abu Ridhwan, alikimbia kutoka mji wa Gaza hadi katikati mwa Ukanda wa Gaza.
'Kifo cha kutosha na uharibifu'
“Tunataka kufikiria sasa kuhusu mustakabali wetu. Kifo na uharibifu wa kutosha,” anasema Ayman Abu Radwan, mwanamume wa Palestina ambaye, kama Sami, alilazimika kuondoka nyumbani kwake katika Jiji la Gaza na kuelekea Gaza ya kati kwa ajili ya hema iliyochanika.
“Tumechoka. Tumestahimili joto kamili la kiangazi, na baridi na baridi ya msimu wa baridi. Watoto wanakufa. Kila usiku, Nimeamshwa na kilio cha mtoto mchanga wa wiki mbili akitetemeka kwa baridi. Natumai kuwa hali zetu zitaboreka. Tunastahili maisha bora kuliko haya.”
Hata kama kusitishwa kwa mapigano hayo kunawaruhusu Wagaza kurejea nyumbani, na Ukanda huo kujengwa upya, mateso ya kiakili yataendelea, kulingana na Mohammed al-Quqa, ambaye alifukuzwa kutoka kambi ya wakimbizi ya al-Shati magharibi mwa Gaza City.
“Mateso makubwa zaidi yatakuwa hali ya kisaikolojia. Vita vimekuwa vya muda mrefu, na familia zetu, watoto wetu, wameshuhudia mambo ambayo hawakupaswa kuyaona kamwe.”
© UNRWA
Mwanamume akibeba chakula cha msaada kinachosambazwa na UN huko Gaza.
Wahudumu wa kibinadamu wa Umoja wa Mataifa wakiwa tayari kutoa msaada mkubwa
Iwapo makubaliano ya kusitisha mapigano yataanza kutekelezwa Jumapili, kuna matarajio makubwa kwamba misaada inayokuja katika Ukanda huo itaongezeka kwa kiasi kikubwa – kulingana na masharti yaliyoripotiwa ya mpango huo.
Katika mzozo mzima, misafara ya misaada ya kibinadamu iliyo na vifaa vinavyohitajika sana imechelewa mara kwa mara au kukataliwa kuingia katika vituo vya ukaguzi vya kijeshi vya Israeli (mwezi Desemba, asilimia 70 ya misheni ya misaada iliyoratibiwa ilikataliwa).
Siku ya Alhamisi, Mpango wa Chakula Duniani (WFP) ilitangaza kuwa ina tani 80,000 za chakula kinachosubiri nje ya Gaza au njiani kuingiakiasi cha kulisha zaidi ya watu milioni moja.
Hata hivyo, shirika la Umoja wa Mataifa pia lilisisitiza umuhimu wa timu za kibinadamu na vifaa kufurahia harakati zisizo na vikwazo kufikia wale wanaohitaji.
UNRWA inaangazia huduma muhimu za afya
Mfumo wa huduma ya afya huko Gaza umevunjwa kutokana na mashambulizi ya mara kwa mara ya Israel, na zaidi ya watu 12,000 wanasubiri kuhamishwa kwa matibabu.
Siku ya Jumatano Shirika la Afya Duniani (WHO) na washirika wake walifanikiwa kuwahamisha wagonjwa 12 katika hospitali za Ulaya, lakini shirika hilo linatoa wito kwa nchi nyingi zaidi kupokea matibabu maalum, wakati na wakati usitishaji wa mapigano utakapofanyika.
Wafanyakazi wa misaada wamekuwa wakifanya kazi katika mazingira hatarishi: karibu 900 wameripotiwa kuuawa tangu Oktoba 2023, ikiwa ni pamoja na wafanyakazi 265 kutoka shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi wa Palestina. UNRWA.
Licha ya hatari, zaidi ya wafanyakazi 1,000 wa UNRWA – wengi wao wakiwa wafanyakazi wa ndani – wanaendelea kuendesha vituo vya afya, kliniki za muda na vituo vya matibabu kote Gaza, wakitoa ushauri wa kiafya zaidi ya 16,000 kwa siku.
