RAIS Mstaafu wa Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Jakaya Kikwete amesema tangu kuanzishwa kwa Jukwaa la Uongozi la Afrika limekuwa na jukumu muhimu katika kukuza mazungumzo ya wazi na yenye kujenga kuhusu fursa, changamoto na mienendo inayoibuka ya kimataifa inayoathiri maendeleo ya Afrika.
Kikwete ambaye ni Mlezi wa jukwaa hilo amesisitiza kongamano la kila mwaka la jukwaa hilo limeshughulikia mada ya kimkakati kuanzia mtangamano wa bara la Afrika, jukumu la biashara kuelekea kuleta mabadiliko katika bara la Afrika huku amani na usalama ni nguzo ya Afrika yenye umoja na endelevu.
Akizungumza leo Aprili 7,2025 jijini Kampala nchini Uganda wakati wa kongamano la 8 la kikanda la viongozi wa Afrika ,Rais mstaafu Kikwete amewaambia washiriki wa kongamano hilo wakiwemo viongozi wakuu wa nchi mbalimbali na washiriki mashuhuri amesema kongamano linafanyika wakati muhimu sana katika kutimiza malengo ya maendeleo endelevu katika maendeleo ya Afrika na njia ya mbele.
Amefafanua kufadhili mabadiliko ya Afrika kwa maendeleo endelevu, usimamizi wa maliasili za bara hili kwa mabadiliko ya kijamii na kiuchumi na kukuza biashara ya ndani ya Afrika ili kufungua uwezo wa kilimo, ambayo ilikuwa mada ya ALF ya mwisho huko Accra.
“Mwaka huu kama nilivyodokezaa hapo juu, kongamano hili linanuia kujadiliana juu ya matarajio ya kufikia malengo ya SDGs barani Afrika.Kwa hivyo, ni sahihi, tunapokusanyika hapa, majadiliano yetu yatahusu malengo manne ya msingi.Kwanza, kupitia upya hali ya sasa ya utekelezaji wa SDG katika nchi za Afrika.
“Pili, kubainisha changamoto kuu na vikwazo vinavyozuia maendeleo.Tatu, kukuza ushirikiano wa kikanda na kubadilishana maarifa miongoni mwa nchi za Afrika na nne, kuendeleza suluhu za kibunifu na ushirikiano wa kimkakati kwa maendeleo ya kasi.
“Mtakubaliana nami kwamba mada iliyochaguliwa inatupa fursa ya kipekee sio tu kusherehekea maendeleo ya Afrika, lakini pia kutafakari kwa uaminifu juu ya vikwazo ambavyo bado tunakabili navyo kama bara,”amesema Rais mstaafu wakati akizungumza na washiriki wa jukwaa hilo.
Ameongeza kwa wakati huu, ni muhimu kutambua kwamba pamoja na madai ya kuendelea kuwa SDGs ni matamanio, imeonyeshwa kwa uhuru kwamba bara la Afrika limepata maendeleo makubwa hadi sasa.
Kikwete amesema ni vigumu kukataa ukweli kuwa Afrika inasonga mbele na mafanikio yetu, ingawa yamepatikana kwa bidii, ni ya kweli.
“Wengi wetu tunaweza kushuhudia kwamba uchumi wa Kiafrika kwa miaka mingi umekua kwa kasi inayoridhisha na kuweza kuboresha maisha ya mamilioni ya ndugu na dada zetu wapendwa katika bara zima.”
“Tumeona mafanikio ya kupongezwa katika ukuaji wa uchumi, kupunguza umaskini, kuboreshwa kwa matokeo ya afya, upatikanaji wa elimu na utunzaji wa mazingira.Vijana wetu wanazidi kuwezeshwa, ubunifu unaongezeka na chaguo la Afrika ni kubwa zaidi. Sauti ya Afrika ina nguvu zaidi kwenye jukwaa la kimataifa.
“Ukweli ni kwamba, Afrika tunayoijua leo si sawa na ile tuliyorithi wakati wa uhuru, wala si ile iliyotokana na mipango ya marekebisho ya kimuundo ya miaka ya 1980 na 1990. Tusije tukasahau, mafanikio haya ni kielelezo cha kujitolea na uthabiti wa watu wa Afrika.”
Akieleza zaidi Rais mstaafu Kikwete amesema viongozi wao, wakulima, wafanyakazi wa Kiafrika, wajasiriamali wa Kiafrika na wafanya mabadiliko vijana wa Kiafrika ambao juhudi zao zisizochoka huleta SDGs uhai katika jumuiya zao.
Amewataka wachukue muda kuwatambua na kuwapongeza mashujaa hao wa maendeleo endelevu na hata wanaposherehekea mafanikio yao lazima wabaki macho wazi kuhusu changamoto zinazotishia kuzorotesha maendeleo.
Pia amesema umasikini, magonjwa, ukosefu wa usawa, kutojua kusoma na kuandika na mabadiliko ya hali ya hewa bado ni vikwazo.“Sera na wajasiriamali katika chumba hiki, nahimiza kila mmoja wetu azungumze kwa uwazi, tushiriki ufahamu kwa ukarimu, na kupendekeza masuluhisho ya kijasiri ambayo yanaweza kusaidia kuipeleka Afrika mbele.”
Kuhusu jukwaa hilo,Kikwete ameeleza ilikuwa ni wakati wa mkusanyiko kama huo ambapo viongozi watatu wenye maono, Olusegun Obasanjo ambaye ni Rais wa zamani wa Nigeria, Festus Mogai wa Botswana ambaye ni Rais wa zamani wa Botswana na hayati Benjamin William Mkapa, Rais wa zamani wa Tanzania na mtangulizi wake wa karibu walitambua hitaji la kongamano linaloongozwa na Waafrika ambalo linahoji, kuchambua na kueleza mitazamo ya Kiafrika.
“Hivyo, ALF ilizaliwa na Rais Mkapa akiwa mlezi wake mwanzilishi na Taasisi ya Uongozi kama sekretarieti yake.Baada ya Rais Mkapa kufariki nilikabidhiwa taasisi hii kuwa mlezi.Ikiwa ilikuwa ni kidemokrasia au haikuwa hivyo, sijui lakini niliambiwa wewe ni mlezi nikasema, sina tatizo ilimradi viongozi wenzangu wafikiri naweza kuwa sehemu ya jukwaa hili.”
Kwa upande wake Haile Mariam Dessalein ambaye ni Waziri Mkuu wa zamani wa Shirikisho la Jamhuri ya Kidemokrasia ya Ethiopia na muandaji mwenza wa kongamano hilo pia aliangazia umuhimu wa kutumia teknolojia na uvumbuzi.
Amesema kuwa lengo la kongamano hilo katika kufikia SDGs za Afrika—mpango wenye vipengele 17 kwa mustakabali bora usio na umaskini, ukosefu wa usawa, na uharibifu wa mazingira—ulikuwa wa wakati na muhimu.
“Kukumbatia teknolojia za kidijitali na kukuza uvumbuzi kunaweza kuchochea ukuaji wa uchumi na kuboresha utoaji wa huduma.Wacha tukabiliane na changamoto, tukubali uvumbuzi, na tutengeneze njia ya kuelekea Afrika endelevu na yenye mafanikio.”
Wakati huo huo Rais wa zamani wa Sierra Leone Dk. Ernest Bai Koroma ameunga mkono maoni hayo na kusisitiza kwamba Afrika inahitaji kupata teknolojia, fedha, biashara ya haki, na fursa—ukiungwa mkono na uongozi unaowezesha watu wake.
“Jukwaa hili liwe zaidi ya mazungumzo tu. Iwe ni hatua ya mabadiliko-wakati ambapo tunajitolea kujenga Afrika ambayo sio tu inainuka lakini inayoongoza,” amesema na kutoa mwito wa kuimarishwa kwa ushirikiano wa ufanisi, kuvunja migawanyiko, na kuwekeza kwa watu – kama vile walimu, wauguzi, wabunifu na wajasiriamali – zaidi ya miundombinu.
Amehitimisha hotuba yake kwa kutetea uongozi shupavu, unaozingatia ushahidi unaotanguliza mabadiliko. “Afrika inahitaji maendeleo, sio upendo.”
